Przeziębienie czy grypa: jak odróżnić i jak leczyć
lis 10, 2017Aktualności, Praktyczne rady
Zmienna jesienno-zimowa pogoda powoduje, że w trakcie dnia warunki atmosferyczne diametralnie się zmieniają i bardzo łatwo wychłodzić lub przegrzać organizm. Przebywamy w źle wietrzonych pomieszczeniach,w dużych skupiskach, gdzie ryzyko złapania infekcji wirusowych (przeziębienia lub grypy) jest bardzo duże. Ze względu na podobieństwo objawów, przeziębienie i grypę często traktujemy, niesłusznie, jako jedną chorobę. W rzeczywistości są to dwie oddzielne jednostki chorobowe, które różnią się dynamiką, przebiegiem, czasem trwania, długością leczenia oraz ryzykiem wystąpienia powikłań.
Czym różni się przeziębienie od grypy?
Przeziębienie to powszechnie występujące zakażenie wirusowe górnych dróg oddechowych, głównie nosa i gardła. Może je wywołać ponad 200 typów wirusów, ale najczęściej jest wynikiem zakażenia rinowirusami lub enterowirusami.
Rozwój przeziębienia jest stosunkowo szybki, jednak znacznie wolniejszy w porównaniu do grypy. Przebieg choroby jest względnie łagodny, a kumulacja objawów występuje około 3 dnia. Ta infekcja wirusowa charakteryzuje się uciążliwym katarem i kichaniem, bólem i podrażnieniem gardła oraz mokrym, wilgotnym kaszlem. Podczas przeziębienia temperatura nie przekracza 38 stopni, rzadko pojawia się ból głowy i bóle mięśniowo-stawowe, a samopoczucie jest zdecydowanie lepsze, niż podczas grypy. Choroba ustępuje po 7-10 dniach i zwykle nie prowadzi do rozwoju powikłań (rzadko, w wyniku nadkażenia bakteriami, może wystąpić zapalenie ucha środkowego lub zapalenie zatok). Na przeziębienie nie ma szczepionki, ponieważ zbyt duża liczba wirusów może wywołać tę infekcję.
Grypa to zakażenie układu oddechowego wywołane przez wirusy grypy, które dzielimy na 3 grupy: A,B i C. Grypa typu B i C jest niegroźna dla dorosłych, ale u dzieci grypa typu C ma dość poważny przebieg. Po wyzdrowieniu w organizmie pojawia się odporność na wirusy typu B i C.
.
Najgroźniejsze są wirusy typu A, które wywodzą się od ptaków i klasyfikowane są wg antygenów powierzchniowych H i N (np.słynna grypa AH1N1). Wirus typu A zmienia z łatwością swą strukturę genetyczną, dlatego odporność na niego jest niewielka i krótkotrwała. Z tego powodu wirus ten może spowodować epidemie, a nawet pandemię.
.
Grypa jest chorobą bardzo zaraźliwą, której absolutnie nie można bagatelizować. Każdego roku na całym świecie w wyniku powikłań po grypie umiera ponad 1 mln ludzi (dotyczy to szczególnie osób starszych, powyżej 65 roku życia). Objawy kliniczne grypy są niecharakterystyczne, co powoduje, że chorobę tę można często podejrzewać, ale naprawdę trudno odróżnić ją od innych zakażeń wirusowych układu oddechowego. Wiarygodne rozpoznanie można postawić jedynie na podstawie badań laboratoryjnych.
.
Grypa rozwija się błyskawicznie, bardzo szybko pojawia się temperatura przekraczająca 38 stopni (często nawet 40-41 stopni) i bóle mięśniowo- stawowe. Przebieg choroby jest uciążliwy i wymaga zostania w łóżku, aby wspomóc organizm dużą dawką odpoczynku i spokoju. Grypie towarzyszy nieznośny i intensywny ból głowy, uczucie rozbicia oraz suchy, napadowy kaszel (dopiero później przechodzi on w kaszel mokry). Pacjent ma dreszcze i odczuwa silne zmęczenie. Ból gardła, katar i kichanie występują raczej rzadko w przebiegu tej choroby.
Wyzdrowienie można nastąpić już po tygodniu, ale warto poleżeć w łóżku lub zostać w domu dłużej (2-3 tygodnie), aby nie dopuścić do rozwoju powikłań, takich jak wirusowe zapalenie płuc i oskrzeli, zapalenie opon mózgowych czy mięśnia sercowego. W odróżnieniu od przeziębienia, na grypę można i przede wszystkim warto się zaszczepić.
.
Grypę i przeziębienie leczy się podobnie, czyli objawowo. Stosuje się leki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe i przeciwzapalne, takie jak np. ibuprofen, naproksen czy kwas acetylosalicylowy. Należy pamiętać, że kwasu acetylosalicylowego (popularna Aspiryna) nie można absolutnie podawać dzieciom poniżej 12 roku życia, gdyż może wystąpić tzw. zespół Rey’a, który prowadzi do niewydolności narządów i w 50 % przypadków do śmierci. Zamiast Aspiryny dzieciom podaje się paracetamol (dawki przelicza się na kg masy ciała). Przy infekcjach wirusowych warto sięgnąć również po preparaty antyhistaminowe (mogą powodować senność), leki obkurczające naczynia krwionośne (powinno się je stosować nie dłuzej niż 5-7dni), a także tabletki na ból gardła czy syropy na kaszel. Jeśli decydujemy się na preparaty złożone (wieloskładnikowe), zawsze sprawdzajmy co zawierają, aby substancje czynne się nie dublowały, i żebyśmy nie przekroczyli w ten sposób maksymalnej dawki dobowej dla którejś z nich.
.
Niektórzy w przypadku zachorowania na grypę sięgają po antybiotyki, które przecież działają na bakterie, a nie na wirusy. Jeśli nie doszło do nadkażenia bakteriami – stosowanie antybiotyków nie ma żadnego sensu terapeutycznego i jest szkodliwe.
.
Korespondencja: Józefina Plesner
