Zmiany w sprawie spadkowym, a ograniczenie odpowiedzialności spadkobierców za długi spadkowe

Z dniem 18 października 2015 r. weszła w życie nowela Kodeksu cywilnego, która w sposób znaczący zmodyfikowała kwestie odpowiedzialności spadkobierców za długi spadkowe.

Zmiana ta jest istotna z punktu widzenia potencjalnych spadkobierców, a także ochrony ich interesów, zwłaszcza gdy spadkodawca pozostawił po sobie długi spadkowe a to np. niespłacone kredyty, pożyczki czy też inne zobowiązania.

Przypomnijmy, iż do czasu wejścia w życie powyższych zmian spadkobiercy praktycznie „z automatu” dziedziczyli wszystkie zobowiązania spadkodawcy jeżeli w ustawowo przepisanym terminie nie dokonali stosownych czynności polegających na złożeniu oświadczeń o przyjęciu (w tym przyjęciu z d dobrodziejstwem inwentarza) bądź odrzuceniu spadku. Termin ten wynosił 6 miesięcy od dnia otwarcia spadku (czyli po prostu od dnia śmierci spadkodawcy) i bardzo często był on niewystarczający. Zwłaszcza, że spadkobiercy w wielu przypadkach nie mieli wiedzy o ciążących na spadkodawcy zobowiązaniach. I tak, w sytuacji, gdy uchybiali oni wskazanemu terminowi do złożenia stosownych oświadczeń, dziedziczyli również i długi spadkodawcy, o czym dowiadywali się nierzadko dopiero na skutek działań instytucji bankowych, finansowych, firm windykacyjnych, komorników czy sądów.

Uchylenie się od skutków niedotrzymania w/w terminu wymagało drogi sądowej, żmudnego postępowania i nie gwarantowało rezultatu, bowiem Sądy, w sposób szczegółowy, badały stan wiedzy spadkodawców o istniejących długach spadkowych.

Obecna regulacja jest jakoby wyjściem naprzeciw sytuacji, gdy brak wiedzy spadkobierców o istniejących długach spadkodawców, częstokroć kończył się postępowaniem sądowym. Aktualnie ustawodawca wprowadził zasadę, iż w przypadku nie złożenia w ustawowym, 6 miesięcznym terminie, oświadczenia w zakresie dziedziczenia, przyjmuje się, że spadkobierca dziedziczy zobowiązania wyłącznie z dobrodziejstwem inwentarza. Tu przypomnieć należy, iż tzw. dobrodziejstwo inwentarza oznacza po prostu, że spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości stanu czynnego spadku. Czyli w praktyce nie ponosi on odpowiedzialności za długi spadkowe przekraczające wartość spadku. Wartość stanu czynnego spadku określana jest w oparciu o wykaz inwentarza albo spis inwentarza, który spadkobierca może złożyć w sądzie lub nawet przed notariuszem.

Jednakże wskazana ochrona spadkobiercy odpada, jeżeli ten podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił w wykazie inwentarza lub podstępnie podał do spisu inwentarza nieistniejące długi. Nadto, spadkobierca zobowiązany jest do należytej staranności przy dokonywaniu powyższych czynności.

Reasumując podkreślenia wymaga, iż nowe przepisy mają zastosowanie wyłącznie do spadków otwartych po dniu 18 października 2015 r., co oznacza, iż jeżeli spadkobierca zmarł przed tą datą zastosowanie będą miały przepisy ustawy dotychczasowej, a zatem mniej korzystnej dla spadkobierców, o czym należy pamiętać. Dlatego też każdorazowo warto pamiętać, aby w przeciągu wymaganych 6 miesięcy złożyć stosowne oświadczenia czy to przed sądem czy przed notariuszem, jeżeli istnieją ku temu podstawy.

Korespondent ds prawa:

Adw. Małgorzata Urawska,

www.seidel-urawska.pl

 




One thought on “Zmiany w sprawie spadkowym, a ograniczenie odpowiedzialności spadkobierców za długi spadkowe

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *