Polscy turyści bardzo często wybierają na wakacje słoneczne Włochy, ponieważ mają w pakiecie gwarantowaną świetną pogodę, ciepłe morze i najlepszą kuchnię na świecie. Włoskie morza kuszą malowniczymi, romantycznym plażami i krystalicznie czystą wodą.Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że w akwenach tych pływa wiele stworzeń potencjalnie niebezpiecznych dla człowieka, a szczególnie dla dzieci. Do zwierząt morskich okrytych we Włoszech złą sławą należą meduzy, jeżowce, ukwiały, ostrosze drakony, skorpeny i raje. Aby wymarzone wakacje nie zamieniły się w koszmar warto wiedzieć jak wyglądają te stworzenia oraz znać zasady postępowania w przypadkach, gdy dojdzie do poparzenia przez nie.
MEDUZA (Cnidaria)
Galaretowata meduza, posiada liczne, rozłożyste macki zaopatrzone w komórki parzydełkowe, które wydzielają silny jad. Niebezpieczne dla człowieka jest nie tylko bezpośrednie dotknięcie meduzy, wystarczy znaleźć się w miejscu, w którym wypuściła ona jad. Pierwszy objaw poparzenia przez nią to bardzo silny ból i pieczenie. Skóra zaczyna się robić czerwona, pojawiają się bąble jak przy pokrzywce, a także uporczywe swędzenie. Jeśli poparzeniu ulegnie duży obszar ciała ból i pieczenie mogą być niesamowicie intensywne, praktycznie niemożliwe do zniesienia. Najważniejsze to nie wpadać w panikę. Ewentualne resztki parzydełek należy delikatnie wyjąć za pomocą pęsety, a skórę przemyć wodą morską (nigdy słodką!). Najlepiej posmarować zranioną skórę kremem z chlorkiem glinu, który natychmiast eliminuje pieczenie oraz blokuje przenikanie toksycznej substancji. Można użyć też maści z kortyzonem, na efekt jego działania trzeba jednak czekać ok. 20-30 minut.Na ranę zaleca się nałożyć gazę i przez 2-3 dni unikać opalania (ekspozycja na słońce może spowodować, że powstaną przebarwienia i blizny) Absolutnie nie powinno się stosować roztworów zawierających amoniak (np. mocz), octu (wcześniej był on błędnie zalecany), alkoholu czy soku z cytryny, które tylko pogorszą sytuację. W razie pojawienia się problemów z oddychaniem, nudności, gorączki lub wymiotów należy niezwłocznie zadzwonić pod numer 118.
OSTROSZ DRAKON (Trachinus draco, po włosku tracina) Jest bardzo często spotykany we włoskich morzach, ma kolce z jadem i lubi ukrywać się w piasku. Do kontaktu najczęściej dochodzi, gdy człowiek nieświadomie nadepnie go stopą. Zakłucia jadem nie da się przeoczyć, ponieważ towarzyszy mu uporczywy i trudny do wytrzymania ból, a z rany sączy się krew. Może pojawić się mrowienie i utrata czucia w okolicach zranienia, a także wymioty i gorączka. Jeśli natychmiast nie przerwie się przenikania wydzielanej przez ryby drakotoksyny, olbrzymi ból może utrzymywać się przez kilka godzin i objąć całą kończynę. Aby go uśmierzyć należy opłukać zranioną stopę bardzo ciepłą, słodką wodą i usunąć ostrożnie , jeśli pozostały, kolce ze skóry. Ważne, aby umieścić nogę w ciepłym piasku lub ciepłej wodzie, ponieważ wysoka temperatura niszczy toksynę. Nie wolno do zranionej skóry przykładać lodu lub przemywać jej roztworem zawierającym amoniak. Warto posmarować zranione miejsce kremem z kortyzonem lub antybiotykiem.
RAJE (Raja, po włosku razze) i SKORPENY (Scorpaena, po włosku scorfani)
Raje to ryby, których biczowaty ogon zakończony jest kolcem jadowym. Atakują w momencie, gdy poczują się zagrożone. Skorpeny mają natomiast kolce jadowe umieszczone na płetwie grzbietowej. W przypadku zranienia przez te ryby należy przemyć skórę wodą, wyciągnąć delikatnie pozostawione kolce. Trzeba umieścić bolącą kończynę w ciepłym piasku lub wodzie, ponieważ również w tym przypadku wysoka temperatura niszczy toksynę wydzielaną przez kolce jadowe. Powinno się pamiętać, że toksyna ta pozostaje aktywna przez wiele godzin po śmierci tych ryb, z tego powodu trzeba koniecznie omijać i nie dotykać ich szkieletów, które czasem leżą na wybrzeżu.
JEŻOWCE (Echinoidea, po włosku ricci di mare)
Te kuliste bezkręgowce posiadają liczne kolce, które mają za zadanie chronić je przed intruzami. Najczęściej spotykane są na skalistych wybrzeżach, bardzo często spotykanych we Włoszech. Gdy kolce jeżowca wbiją się w stopę lub w rękę należy je bardzo delikatnie wyciągnąć, ranę natomiast przemyć wodą i zdezynfekować. Ulgę w bólu przynoszą ciepłe okłady wodą. Aby zminimalizować ryzyko kontaktu z jeżowcem zaleca się, aby nie dotykać wystających skał i kamieni.
UKWIAŁY (Actinaria, po włosku attina)
Również kontakt z ukwiałami jest bardzo bolesny. Ich parzydełka powodują oparzenia, które przechodzą w trudno gojące się rany. W razie poparzenia przez te osiadłe jamochłony należy przemyć skórę ciepłą wodą morską, a następnie posmarować ranę kremem z chlorkiem glinu. Jeśli ból nie ustąpi można zastosować także maść z kortyzonem lub antybiotykiem.
Wszelkie objawy mogące świadczyć o komplikacjach powstałych na skutek oparzenia lub ukłucia przez wymienione stworzenia należy niezwłocznie skonsultować z miejscowym lekarzem.
Korespondencja: Józefina Plesner
Przedsięwzięcie jest współfinansowane przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” ze środków otrzymanych od Kancelarii Senatu w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą.
.
