Ocalmy od zapomnienia

…i rzekł swojemu synowi- kiedy umrę, spraw mi piękny i godny pogrzeb… (z Księgi Tobiasza 4,3)

Zbliża sie 1 listopada, Dzień Wszystkich Świetych i Dzień Zaduszny. Październik jest dla nas Polaków duchowym przygotowaniem do tego Święta. Zgodnie z naszą tradycją odwiedzamy mogiły naszych bliskich zmarłych, porządkujemy je, zapalamy znicze i modlimy się wspominając dusze zmarłych.

W Rzymie mamy cztery cmentarze: najstarszy na Verano, niekatolicki na Ostiense, nowy cmentarz na Laurentino i największy na Flaminio, potocznie nazywany Prima Porta. Ten ostatni znajduje się w północnej części miasta na wzgórzu, pomiędzy rzekami Tybru i Tiberiny, przylegając jednoczesnie do stacji kolejki Montebello relacji Roma – Civittavecchia -Viterbo. Cmentarz zajmuje powierzchnię 140 ha i jest nie tylko największym cmentarzem w Rzymie ale w całych Włoszech.

Biegnie tudzież 50 km ulic, po których możemy poruszać się pojazdami prywatnymi bądź autobusami miejskimi aż siedmiu linii od C1 do C7. W respekcie dla wszystkich kultów religijnych możemy napotkać tu kwatery innych wyznań m.in.dużą kwaterę hebrajską, islamską, ewangelicką oraz innych wyznań wraz z odpowiednikami ich światyń.

Pochówki odbywają się tradycyjnie do ziemi, w grobowcach i kaplicach rodzinnych bądz artefaktach czyli tzw. lokulach (niszach, celach), które są konstrukcjami sciennymi o charakterystycznym kształcie półokregów zw. Semicircolari. Niektóre bloki ścian są proste i tworzą długie korytarze zewnętrzne, niektóre zaś, zwłaszcza te z lat 60- 80. tych znajdują się w budynkach dwu- trzypietrowych zamknietych, przypominajacych bloki mieszkalne.

Na cmentarzu jest wiele różnych kwater, kostnica, krematorium, biura administracyjne, dom pogrzebowy, sale pożegnalne dla żałobników do celebrowania uroczystości pogrzebowych tzw. Sale di Commiato oraz Ossarium, czyli miejsce zlożenia kości. Ciekawostką jest Giardino dei Riccordi, czyli Ogròd Pamięci utworzony w celu możliwości rozsypania prochów i utrzymania tego rytuału dla potrzebujących. Znajduje się on nieopodal krematorium w dolinie cyprysów i jest zieloną zaoraną polaną w kształcie okręgu, otoczoną drzewami a w zachodniej części okala ją tzw. „Mur Pamięci” zbudowany z białego trawertynu, na którym można zamieścić tabliczkę upamiętniającą zmarłego. Na środku polany znajduje się tzw. Conca Cineraria czyli drewniana, pochyła kładka, zwrócona symbolicznie w stronę oddalonych Gór Sybillini, z której można rozsypać prochy nad okrąglą zagłębioną misą, z której za pomocą odpowiednich urządzeń nawadniających zostają przeniesione na pola polany i oddane matce naturze użyźniając jej glebe i rosnących wokół cyprysów. W Ogrodzie Pamięci nie wolno sadzić kwiatów, ustawiać wazonów, zniczy ani jakichkolwiek przedmiotów.

Cmentarz dzieli sie na cztery obszary oznaczone kolorami: zielony to Zona Cipressi, czerwony to Zona Flaminio, żółty to Zona Romana i niebieski -Zona Bagniatore. Najstarsza część to Zona Cipressi i tu zapoczątkowano pierwsze pochówki datowane od 1888 roku na części pierwotnego cmentarza Montebello. Mamy tu pierwszą główną bramę wjazdową przez którą wjeżdzają kondukty żałobne i jest ona strzeżona oraz drugą bramę wjazdową dla odwiedzających. Tu również znajduje się Kościół Św. Michała Archanioła na Flaminii, miejsce poświęcone kultowi Świętych Urbana i Lorenca z Prima Porta, oraz ogromny kompleks dla urn czyli Ossarium.

W Zonie Romana możemy obejrzeć antyczne ruiny Domu Rzymskiego czyli Villi Romana z okresu 25 roku przed Narodzinami Chrystusa. Tu znajdują się biura administracji cmentarnej AMA i rozległa kwatera hebrajska oraz tylna brama wyjazdowa od ulicy Tiberina. W Zona Bagniatore mieszczą się krematoria i wyżej wspomniany Ogród Pamięci. Natomiast w Zonie Flaminio gdzie wjeżdzamy trzecią bramą od strony północnej z ulicy Flaminia biegnącej w stronę Terni; znajdujemy dwie odrębne kwatery islamskie, kwatere ewangelicką, stare bloki ścienne loculi, zabudowania służb utrzyma czystości i porządku na cmentarzu, a w centralnej części mamy kwaterę Polaków czyli nasz polski cmentarz w Rzymie. Miejsce to zostało poświęcone przez naszego papieża Świętego Jana Pawła II i oddane wraz z kaplicą w dniu 1 listopada 1991 roku.

Wtedy też zadbano o to, aby przenieść tu groby wielu zasłużonych i wybitnych postaci i bohaterow walczących za naszą wolność. Na uwagę zasługuje tu nasza kaplica przypominajaca kształtem szałas góralski, oparty na żelaznej konstrukcji i przykryty charakterystycznym stożkowym dachem obłożonym szlachetną blachą miedzianą.

Do wnętrza prowadzi pięknie zdobiona brama żelazna w kształcie rozpiętych skrzydeł orła polskiego, symbol naszego godła narodowego.

Obecnie administratorem tej kwatery jest Kościół Polski pw. Św.Stanisława w Rzymie. Dzięki zabiegom dawnych działaczy polonijnych i wielu ludzi dobrego serca, oraz Naszemu Papieżowi dziś mamy tu swoj polski kawałek ziemi… swoje miejsce na wieczne spoczywanie w Rzymie.

Niestety widzimy tu wiele zaniedbanych grobów właśnie tychże najbardziej zasłużonych postaci i bohaterów.

Niestety w 2018 r skradziono też miedziane pokrycie dachowe z polskiej kaplicy cmentarnej. W związku z tym prowadzący Niedzielne Spotkania Polonijne zachęcają i zapraszają całą Polonię Włoską, wszystkie organizacje i ludzi dobrej woli do zorganizowania wielkiej akcji. Połączmy siły ponad wszelkimi podziałami i ratujmy polskie groby, ocalmy je od zapomnienia.

Tekst i zdjęcia Ursula Golda.




Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *