Fort Fenestrelle w dolinie Chisone (Val Chisone) to największa w
Europie alpejska twierdza, która dziś rozbrzmiewa już tylko krokami
wytrwałych turystów, zdecydowanych wyruszyć w kilkugodzinną trasę. Aby
podziwiać zapierające w dech piersiach widoki i słuchać pasjonujących
opowieści przewodników.
A jest, o czym słuchać, bo sama historia powstania twierdzy, jej budowy,
trwała, bagatela, 122 lata! (1728-1850). Kilka pokoleń rodu Savoia, rządzącego
w Regno Sabaudo z determinacją doprowadziło do jej ukończenia. Miała
chronić ich państwo i posiadłości, położone na krańcu ziem (Fenestrelle – z łac.
finis terrae) przed Francuzami. Twierdza spełniła swoje zadanie, bo nigdy nie
udało się jej zdobyć. A tak naprawdę, to po prostu nikt tego nie próbował.
Zaplanowana przez architekta Ignazio Bertolę w XVIII wieku, jako forteca nie
do zdobycia, w istocie taką była.
Dziś wystarczy obejrzeć na Youtube, Fenestrelle z lotu ptaka, aby
uświadomić sobie, jej ogrom i znaczenie.
A kiedyś stacjonowało tu ponad 2000 żołnierzy, odbywających swoją
długą, wieloletnią i bardzo ciężką służbę. A potem było m.in. królewskie
więzienie, zwane ,, włoską Syberią”, z którego niewielu wychodziło żywych.
Jednak, obejrzenie filmu z Internetu, to nie to samo, co wspinaczka po
choćby kilkudziesięciu z 3996 schodów, docierających na wysokość 1800
metrów n.p.m. Stanowią one łącznie ok. 3 km korytarzy, w większej części,
przykrytych dachami. Służyły, jako główna i podstawowa droga transportu
pomiędzy trzema mniejszymi twierdzami (Il San Carlo, Il Tre Denti i Il Delle
Valli). Nie tylko dla mieszkających tu ludzi, ale również mułów przenoszących
na swych grzbietach oficerów, broń czy wreszcie posiłki z koszarowej kuchni.
Taka wędrówka, to również okazja, żeby popatrzeć na żyjące na górskich
stokach kozice, których jest tu mnóstwo, bo okoliczne lasy stanowią część parku
narodowego. Przewodnicy chętnie opowiadają, że zimą, pozostawiają w fortecy
ślady inni, aktualni, gospodarze – wilki.
Strona oficjalna tutaj.
Dla chętnych również arcyciekawa lekcja historii z prof. Alessandro Barbero: I
prigionieri di Fenestrelle tutaj.
Korespondencja z Piemontu oraz fotografia: Katarzyna E. Dyrska, prawniczka, pasjonatka nie tylko włoskiej kultury [email protected]
