Wielu naszych rodaków podczas I i II wojny światowej emigrowało za granicę w poszukiwaniu pracy i lepszego życia. Wybierając jako swój ostateczny cel Europę i Amerykę. Polacy osiedlali się w różnych częściach świata, ale to w Brazylii, oddalonej aż 10 tys. kilometrów od naszego kraju, nasza Polonia przekracza aż 1,5 mln osób, a język polski w jednej z gmin tego państwa stał się urzędowym językiem.
To w brazylijskiej gminie Aurea, gdzie aż 90 procent mieszkańców ma polskie korzenie i stąd też prośba Polaków tam mieszkających, by język polski był tu drugim obok portugalskiego, językiem urzędowym. Walka o język ojczysty na obczyźnie wcale nie była łatwa. Sprawę o wprowadzenie języka polskiego jako języka urzędowego zapoczątkował Fabricio Wichrowski, który reprezentuje polską grupę etniczną w Kolegium Sektorowym na rzecz Różnorodności Językowej w Rio Grande do Sul. Elementem radykalnym było poparcie inicjatywy przez inne organizacje jak Centralna Reprezentacja Wspólnoty Brazylijsko – Polskiej „BRASPOL”, Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” i Instytutu Języka Polskiego. Po wielu zmaganiach, udało się i tym samym Aurea w Stanie Rio Grande do Sul jest piątą gminą, gdzie język polski jest drugim językiem urzędowym. Dokumenty w urzędzie można tutaj wypełnić właśnie w języku polskim. Należy podkreślić, że pierwszym miastem w którym podpisano akt prawny w 1998 roku o wprowadzeniu języka polskiego jako języka urzędowego, było Guarani das Misspões, od tego czasu minęło 25 lat.
Ustawa o wprowadzeniu języka polskiego jako języka urzędowego, została podpisana przez burmistrza miasta i zawiera wiele ciekawych elementów, takich jak:
- Oficjalne uznanie znaczenia języka polskiego jako dziedzictwa historycznego i kulturowego związanego z polską imigracją na terenie gminy;
- Wspieranie działań na rzecz waloryzacji i upowszechniania języka polskiego;
- Zachęcanie do przekazywania tego dziedzictwa językowego przyszłym pokoleniom;
- Wspieranie tworzenia kursów języka polskiego;
- Promowanie rozwoju działań oraz wydarzeń kulturalnych, artystycznych, turystycznych, a także pedagogicznych, których celem jest krzewienie polskiej historii i kultury poprzez stosowanie języka przywiezionego i zachowanego przez polskich imigrantów i potomków;
- Zachęcanie do rozwijania przedsięwzięć o charakterze państwowym na rzecz promocji oraz ochrony języka polskiego;
- Zachęcanie do używania języka polskiego równolegle z językiem portugalskim w oficjalnych uroczystościach oraz inicjatywach kulturalnych, takich jak audycje radiowe, imprezy gastronomiczne, obrzędy religijne, zespoły muzyczne, polskie pieśni i tańce ludowe;
- Wspieranie używania języka polskiego w ramach działalności turystycznej w gminie;
- Zachęcanie do posługiwania się językiem polskim w mowie i piśmie w sferze publicznej i prywatnej;
- Propagowanie stosowania poprawnej pisowni terminów, wyrażeń i nazwisk pochodzenia polskiego;
- Zapobieganie uprzedzeniom językowym wobec osób posługujących się językiem portugalskim z polskim akcentem;
- Docenianie wiedzy i praktyk lokalnych, które obejmują oraz sprzyjają zachowaniu i przekazywaniu wiedzy językowej właściwej dla języka polskiego;
- Wspieranie używania języka polskiego w kampaniach reklamowych, na placach, pomnikach i znakach publicznych, a także oznakowaniu prywatnych przedsięwzięć oraz miejsc komercyjnych.
W kolejnych planach jest wpisanie języka polskiego w Brazylii na listę krajowego dziedzictwa kulturowego.
Gratulujemy Polonii wielkiego sukcesu i czekamy na kolejne!
Tekst: Anna Dorota Więckowska
