W najbardziej prestiżowej rzymskiej uczelni muzycznej „Santa Cecilia” w niedzielę 25 lutego została wystawiona polska opera narodowa „Halka”, z muzyką Stanisława Moniuszki do libretta Włodzimierza Wolskiego. Współpraca Uniwersytetu Muzycznego „Fryderyka Chopina” w Warszawie z Konserwatorium „Santa Cecilia” w Rzymie zaowocowała wykonaniem pierwszej wersji Halki napisanej przez kompozytora w Wilnie, pomiędzy jesienią 1846 a majem 1847 r. i libretto Włodzimierza Wolskiego, wystawioną w języku włoskim, w reżyserii Roberta Cieśli i pod dyrekcją Lilianny Kruchy, którą zaprezentowali studenci Uniwersytetu Muzycznego „Fryderyka Chopina” oraz studenci z rzymskiego konserwatorium. Jest to wersja skromniejsza w stosunku do ostatecznej, wystawionej 10 lat później w Warszawie, ciekawa jednak ze względu na wyraźniejszą obecność elementów krytyki społecznej oraz zwięzłość i spójność dramaturgiczną, które zostały utracone wskutek późniejszych modyfikacji dokonanych przez autora. Skomponowana w dwóch wersjach; dwuaktowej i częściej wykonywanej czteroaktowej. Najbardziej znane utwory to: mazur z I aktu i aria Jontka z IV aktu „Szumią jodły na gór szczycie”. Arie i tańce z Halki, jak choćby słynne „Prząśniczki”, na stałe wpisały się do kanonu polskiej muzyki. Opera łączy wątki miłosne z motywami społecznymi i patriotycznymi a dramat głównych bohaterów przemawia i nabiera prawdziwie ludzkiego wymiaru oraz zrozumiałego wszędzie uniwersalizmu.
Wraz z Halką, która jest uznawana za arcydzieło, młodzieńczą poważną operą Stanisława Moniuszki (1819-1872), najsłynniejszego polskiego kompozytora operowego XIX wieku, narodziła się polska opera. „Halka” obok opery komicznej Moniuszki „Straszny dwór” jest obecna na scenach najważniejszych teatrów w Polsce jak również gościnnie poza granicami kraju.
Stanisław Moniuszko jest niewątpliwie wyjątkową postacią w całej muzyce polskiej, uznawany za najwybitniejszego polskiego kompozytora operowego XIX wieku, a jego twórczość obejmuje kilkanaście dzieł należących do różnych gatunków teatru muzycznego, należy zaznaczyć, że w jego twórczości opery zajmują również ważne i wyjątkowe miejsce.
Charakter narodowy muzyki Moniuszki ujawnia się wyraźnie zarówno w konstrukcji dramatycznej jak i w melodyce, która jest pełna ekspresji i liryzmu, łatwo przyswajalnej słuchowo i zapamiętywanej. Opera Halka otworzyła nową epokę w dziejach naszej sztuki dramatyczno – muzycznej a muzyka w niej doskonale harmonizuje się z akcją opery i wyśmienicie komponuje się z rozwojem wydarzeń aż wprost czuć narastające emocje i tak właśnie stało się wieczorem w „Santa Cecilia”. Polscy i włoscy artyści byli długo oklaskiwani przez publiczność, jak również wielkie brawa należą się też organizatorom oraz wszystkim którzy ich wspomogli w tym przedsięwzięciu.
Tekst Anna Dorota Więckowska
