Mieli dwadzieścia lat chłopcy generała Andersa, którzy w 1944 roku, wraz z żołnierzami Włoskiego Korpusu Wyzwolenia i partyzantami, wypędzili nazistów z Włoch. Wrócili w lipcu, podczas Polovers Days w Loreto i Ankonie, aby wziąć udział w oficjalnych obchodach w Marche jako ponad stuletni weterani. Dziś w Loreto wystawa IPN opowiada o ich burzliwej historii.
Społeczność Polovers (Zakochani w Polsce), ANCR – Krajowe Stowarzyszenie Kombatantów i Weteranów, IPN – Instytut Pamięci Narodowej zapraszają do wzięcia udziału w inauguracji historyczno-ikonograficznej wystawy „Ścieżki Nadziei – Odyseja Wolności”, która odbędzie się w niedzielę 15 września 2024 o godzinie 16:00 w pięknej baszcie z XV wieku, Bastione Sangallo, ponownie otwartej po dokładnej renowacji, na Piazza Giuseppe Garibaldi 1 w Loreto (AN).
.
.
Na wydarzeniu obecni będą Moreno Pieroni, burmistrz Loreto, Francesca Carli, radna ds. kultury miasta Loreto, Cristina Gorajski Visconti, konsul honorowa RP w Ankonie, Mateusz Marek, zastępca dyrektora Biura Współpracy Międzynarodowej IPN, kurator wystawy, oraz mons. Fabio Dal Cin, arcybiskup Loreto. Ze strony Polovers głos zabiorą Anna Traczewska, dyrektorka Szkoły Języka i Kultury Polskiej „Anders”, oraz Mauro Radici, prezes ANCR, sekcji Narodowego Stowarzyszenia Kombatantów i Weteranów w Maceracie.
„Ponieważ w tym roku obchodzimy 80. rocznicę wyzwolenia Włoch – podkreśla Radici, promotor Polovers – naszym priorytetem jest przedstawienie tej wystawy na włoskiej ziemi, w kilku miejscach symbolizujących wspólny wkład 2. Korpusu Polskiego generała Władysława Andersa oraz żołnierzy armii włoskiej wchodzącej w skład CIL Gen. Umberto Utili”.
.
.
O godzinie 15:00 oddany zostanie hołd poległym, pochowanym na Polskim Cmentarzu Wojennym w Loreto, następnie nastąpi zwiedzanie Bazyliki Świętego Domu w Loreto, aby oddać hołd Matce Boskiej Loretańskiej. O 16:00 w Bastione Sangallo odbędzie się inauguracja wystawy w obecności władz, po której nastąpi konferencja historyczna zorganizowana przez Polovers. Wśród prelegentów znajdą się Maria Aleksandra Radożycka Paoletti (historyczka, autorka książki „Wygnańcy bez ojczyzny” i wiceprezes AIPNM) oraz gen. Alessandro Gentili (wiceprezes Narodowego Stowarzyszenia Kombatantów Sił Zbrojnych w Wojnie o Wyzwolenie, ANCFARGL).
20 podświetlanych paneli wystawy ukazuje historię 2. Korpusu Polskiego, jego kluczowy wkład w kampanię włoską oraz rolę jako katalizatora nadziei dla naprawdę wolnych i demokratycznych Włoch oraz Europy. Zaczynając od opisu przedwojennej sceny, przedstawiono wkład polskich sił zbrojnych w czasie II wojny światowej oraz los polskich cywilów rozproszonych po całym świecie. Realizacja wystawy i całego projektu została zaplanowana na lata 2021-2025 i do tej pory odwiedziła wiele krajów na różnych kontynentach (w tym Afryka, Stany Zjednoczone, Kanada, Izrael, Argentyna, Meksyk, Kazachstan, Gruzja, Uzbekistan, Wielka Brytania, Holandia i Włochy).
.
.
Po Tolentino (gdzie wystawę otworzyła córka generała Anna Maria Anders), ekspozycja przybywa do Loreto bezpośrednio z Opactwa Monte Cassino, gdzie została zaprezentowana 18 maja w ramach obchodów na Polskim Cmentarzu Wojennym, z udziałem prezydenta Włoch, Sergio Mattarelli, oraz prezydenta Polski, Andrzeja Dudy.
Data inauguracji jest bardzo symboliczna: 15 września przypada Europejski Dzień Kultury Żydowskiej, którego tematem przewodnim w tym roku jest „Rodzina”. Wspominając epicki exodus ponad 110 000 Polaków, których Anders uratował przed pewną śmiercią w sowieckich łagrach (w tym ponad 40 tysięcy cywilów), należy pamiętać, że wśród nich było 6 000 polskich Żydów. W kampanii włoskiej walczyło ich 838, w tym 132 oficerów. Zginęło 28 (11 spoczywa na Polskim Cmentarzu w Loreto), 53 zostało rannych. Szczególnie doceniono wojskowych lekarzy pochodzenia żydowskiego, którzy służyli na czołowych pozycjach. Im również zostanie oddany należny hołd.
Pełny program oraz szczegółowe informacje dostępne są na stronie: https://polovers.it/loreto-su-i-sentieri-della-speranza-mostra-ipn-sul-2-corpo-polacco/.
Wszystkie aktualizacje znajdują się na stronie Facebook: https://www.facebook.com/POLOVERS/.
Tekst: Polovers.it
Foto: IPN