Upał to stan pogody, gdy temperatura powietrza przy powierzchni ziemi przekracza 30 st. C. W ciągu dnia, najwyższa
temperatura występuje pomiędzy godziną 15 a 18, a nie jak się powszechnie sądzi – w południe, zaś największe
promieniowanie UV notowane jest w godzinach 12 – 13.
Wraz ze wzrostem temperatur znacząco wzrasta ryzyko odwodnienia oraz przegrzania organizmu. Upał może doprowadzić do wystąpienia udaru słonecznego lub cieplnego, który jest stanem zagrażającym zdrowiu, a nawet życiu. Jego objawy to: zmęczenie, silne bóle i zawroty głowy, nudności, gorączka, szum w uszach, drgawki, wzrost temperatury ciała zagrażający życiu, większa częstotliwość bicia serca i oddechu.
Niewątpliwie, upał wpływa również na układ nerwowy człowieka. Wysokie temperatury mogą powodować ospałość, zdenerwowanie, a także wpływają na poziom koncentracji i efektywność pracy. Należy pamiętać, że upał jest szczególnie niebezpieczny dla osób starszych i dzieci. Trzeba również zadbać o zwierzęta, gdyż wysokie temperatury również u nich mogą prowadzić do przegrzania organizmu.
Jak upał wpływa na ludzki organizm:
Temperatura powietrza:
Zagrożenie życia 41 C
Groźba udaru 39 C
Wysychanie gruczołów potowych 38 C
Reakcja systemu termoregulacji 35 C
Próg upału 30 C
Foto: Pixabay
- należy ograniczyć opalanie, ponieważ zbyt długie przebywanie na
słońcu jest szkodliwe dla organizmu, który łatwo może ulec
przegrzaniu, a skóra poparzeniu. Należy przebywać na słońcu nie
dłużej niż maksymalnie 2 godz. stosując przy tym kremy
ochronne; - dzieci i osoby starsze nie powinny wychodzić z domu, a
jeżeli jest to niezbędne, to koniecznie z nakryciem głowy;
w ciągu dnia należy zamykać w domu okna i żaluzje, by
ograniczyć napływ gorącego powietrza do pomieszczeń
(szczególnie po stronie nasłonecznionej). Okna należy otwierać
nocą, kiedy temperatura jest niższa – jeżeli oczywiście warunki
bezpieczeństwa na to pozwalają; - należy unikać forsownego wysiłku fizycznego w najgorętszej
porze dnia. Wysiłek fizyczny, jak np. bieganie może doprowadzić
do odwodnienia, skurczów mięśni spowodowanych
odwodnieniem i utratą minerałów, przegrzaniem organizmu lub
udaru cieplnego; - pod żadnym pozorem nie wolno zostawiać dzieci i zwierząt w
zaparkowanym pojeździe. Temperatura w nagrzanym
samochodzie może dochodzić do 5 – ; - należy nosić lekką i przewiewną odzież z tkanin naturalnych, w
jasnych kolorach. Wspomoże to właściwą termoregulację
organizmu; - należy nawadniać organizm – pić dużo wody, najlepiej
niegazowanej; - należny unikać picia kawy oraz napojów zawierających duże ilości
cukru – sprzyjają one odwodnieniu organizmu;
osoby przyjmujące leki, powinny być w kontakcie z lekarzem, aby
sprawdzić jaki wpływ mają one na termoregulację i równowagę
wodno-elektrolitową; - jeśli odczuwamy zawroty głowy, osłabienie, niepokój lub dotkliwe
pragnienie i ból głowy, należy skontaktować się z dyspozytorem
medycznym, dzwoniąc pod numer alarmowy. Jeśli to możliwe
należy przenieść się w chłodne miejsce; - należny unikać skrajnych temperatur – osoby, które pracują w
klimatyzowanych pokojach nie powinny od razu wychodzić na
zewnątrz, gdzie panuje upał – może to spowodować szok
termiczny, zwłaszcza u starszych i bardzo młodych ludzi; - będąc nad wodą należy pamiętać, że nie wolno gwałtownie
wchodzić do niej bezpośrednio po opalaniu – zanim zaczniemy
pływać, należy opłukać ciało wodą, do której wchodzimy i dopiero
wtedy powoli się w niej zanurzyć;
Foto: Pixabay
- będąc w podróży, należy częściej robić przerwy i odpoczywać w
zacienionych miejscach, by złagodzić negatywny wpływ
wysokich temperatur na koncentrację; - w upalne dni należy przygotowywać lekkie posiłki, bazujące na
owocach i warzywach, które dostarczają organizmowi
niezbędnych składników mineralnych i witamin, a unikać
tłustych, smażonych i wysokokalorycznych dań, które
dodatkowo obciążają i tak zmęczony upałem organizm; - należy unikać spożywania alkoholu, ponieważ sprzyja to
odwodnieniu organizmu.
należy ubierać dziecko w lekką, przepuszczającą powietrze,
jasną odzież oraz zakładać mu czapeczkę z daszkiem; - należy chronić dziecko przed słońcem, m.in. używając parasolki
nad wózkiem nawet wtedy, kiedy ten stoi w ocienionym miejscu;
należy podawać dziecku letnie, lecz nie zimne napoje, w
szczególności ziołowe i/lub owocowe herbatki, a także wodę
mineralną lub sok; - należy kąpać dziecko w letniej (nie zimnej) wodzie;
nie należy nosić dziecka w nosidełku, gdyż w upalne dni może
być mu niewygodnie i gorąco; - przed wyjściem z dzieckiem na spacer, należy zabrać ze sobą
nawilżone chusteczki oraz butelkę z napojem; - należy smarować dziecko kremami z wysokim filtrem;
- nie należy wychodzić z dzieckiem na zewnątrz w porze, kiedy
jest najbardziej gorąco;
Foto: Pixebay
- wysokie temperatury sprzyjają rozwojowi bakterii salmonelli,
dlatego też należy unikać pokarmów z surowych jajek, a także
często myć dokładnie ręce. - osoby starsze zwykle przyjmują większe ilości leków. Podczas
upałów, gdy organizm się odwadnia, stężenie leków w
organizmie może się zwiększyć nawet do zagrażającego życiu.
W związku z tym powinny one bardzo uważnie monitorować
swoje samopoczucie, a przede wszystkim stosować się do
zaleceń związanych z postępowanie podczas upałów.
Informacje: Rządowe Centrum Bezpieczenstwa
