Pawilon Polski na 56 Międzynarodowej Wystawie Sztuki – la Biennale di Venezia
9 maja–22 listopada 2015
Halka/Haiti. 18°48’05”N 72°23’01 „W” – T. Jasper i Joanna Malinowska
Monumentalna panoramiczna projekcja filmowa „Halka/Haiti. 18°48’05”N 72°23’01”W” będzie w tym roku reprezentować Polskę na 56 Biennale Sztuki w Wenecji.
Po raz pierwszy Pawilon Polski jest projektem tak mocno przekraczającym granice. Pozostaje przy tym bardzo silnie związany z polską kulturą i historią.
Twórcy projektu to C.T. Jasper oraz Joanna Malinowska – Polscy artyści mieszkający w Nowym Jorku. Postanowili wystawić „Halkę” Stanisława Moniuszki – polską operę narodową – po drugiej stronie Atlantyku, na Haiti. Do współpracy zaprosili kilkudziesięciu haitańskich i polskich muzyków, śpiewaków oraz lokalną społeczność. W swoim projekcie powrócili do mało znanej – nawet w naszym kraju – historii łączącej Polskę z Ameryką Środkową, ale też nawiązali do szalonego planu bohatera filmu Wernera Herzoga „Fitzcarraldo”, który pragnął pokazać operę w amazońskiej dżungli. „Halka/Haiti” to zapis efektu tych działań. Kuratorką wystawy jest Magdalena Moskalewicz, pracująca w Museum of Modern Art (MoMA) w Nowym Jorku.
7 lutego 2015 roku w miejscowości Cazale, położonej w haitańskich górach na północ od stolicy kraju, odbyło się przedstawienie opery. W Cazale do dzisiaj mieszkają potomkowie polskich żołnierzy z legionów napoleońskich, którzy dołączyli do nich wierząc, że Napoleon pomoże ich krajowi odzyskać utraconą niepodległość. Jednak po okresie intensywnych walk w Europie razem z francuskimi żołnierzami Polacy zostali wysłani na ówczesne San Domingo w celu stłumienia powstania czarnych niewolników (lub mieszkańców) francuskiej kolonii. Duża grupa Polaków odmówiła walki przeciwko mieszkańcom wyspy, przeszła na ich stronę, a następnie osiedliła się na Haiti. Mieszkańcy Cazale mówią o sobie do dziś Le Poloné i z dumą powracają do swoich korzeni.
Wysyłając „Halkę” przez Atlantyk, autorzy projektu postawili pytanie, czy taki eksport polskiej opery może być czymś więcej niż gestem — kulturalnej kolonizacji lub promocji? Czy dzieło operowe, praktycznie nieobecne na arenie międzynarodowej, rzeczywiście ma moc reprezentowania narodowej tożsamości? Jak ta tożsamość może być konstruowana w XXI wieku i na ile można ją przetłumaczyć na inne kody kulturowe?
„Halka” na Haiti została wykonana przez pięciu solistów i dyrygenta z Teatru Wielkiego im. Stanisława Moniuszki z Poznania, dwudziestu jeden muzyków z Orkiestry Filharmonicznej Sainte Trinité z Port-au-Prince oraz osiemnastu tancerzy z Cazale, na drodze biegnącej pomiędzy domami, pośród przejeżdżających motorów, przechodzących zwierząt i przy udziale ponad stuosobowej publiczności złożonej zarówno z mieszkańców wioski, jak i przyjezdnych.
Publiczności Pawilonu Polskiego na 56 Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Wenecji zaprezentowana zostanie wielokanałowa projekcja z filmem dokumentującym przedstawienie wraz z całym sztafażem — tak jak zobaczyli i doświadczyli je haitańscy Le Poloné.
Pawilon Polski na 56 Międzynarodowej Wystawie Sztuki – la Biennale di Venezia
9 maja–22 listopada 2015
Halka/Haiti. 18°48’05”N 72°23’01”W
- T. Jasper i Joanna Malinowska
komisarz Pawilonu Polskiego: Hanna Wróblewska
zastępca komisarza: Joanna Waśko
kuratorka wystawy: Magdalena Moskalewicz
organizator wystawy: Zachęta — Narodowa Galeria Sztuki
Udział Polski w 56 Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Wenecji finansuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej. Współpraca przy wystawie: Culture.pl
www.labiennale.art.pl
www.facebook.com/polishpavilion
www.twitter.com/PolishPavilion
