W niedzielę 26 listopada zakończył się jeden z najważniejszych i największych międzynarodowych festiwali sztuki współczesnej 57. Biennale w Wenecji. Do ważnych wydarzeń tegorocznego Biennale należało włączenie retrospektywnej wystawy polskiego artysty – Ryszarda Winiarskiego „Event-Information-Image”, do oficjalnego programu 23 wydarzeń towarzyszących. Organizatorem wystawy była Fundacja Rodziny Staraków, której pomysłodawca, Jerzy Starak, to jeden z najważniejszych polskich mecenasów sztuki.
Dane biennale:
120 artystów zaproszonych z 86 krajów
• 30 w historycznych pawilonach Giardini
• 23 w Arsenale
• 3 kraje uczestniczące po raz pierwszy: Antigua i Barbuda, Kiribati, Nigeria
• 3 kraje uczestniczące po długim okresie nieobecności: Wielonarodowe Państwo
Boliwii (ostatni raz w 1966 r. Jako pojedynczy udział krajowy), Malta (ostatni raz
w 1999 r.), Tunezja (pierwszy i ostatni raz w 1958 r.)
• 1 Projekt Specjalny (Pawilon Sztuk Stosowanych we współpracy z Muzeum
Wiktorii i Alberta w Londynie)
• 23 zdarzenia towarzyszące
• 5 000 dziennikarzy w tym 3 400 międzynarodowych i 1600 włoskich dziennikarzy
• Biennale odwiedziło 615 152 gości. Z czego 55% stanowili goście zagraniczni
(w większości z Niemiec, Francji, Austrii, Wielkiej Brytanii i USA)
• A młodzież i studenci stanowili 31% wszystkich odwiedzających.
Retrospektywna wystawa prac Ryszarda Winiarskiego „Event-Information-Image” była okazją do przypomnienia twórczości jednej z najciekawszych osobowości polskiej sztuki drugiej połowy XX wieku.
Retrospektywna wystawa prac Ryszarda Winiarskiego „Event-Information-Image” była okazją do przypomnienia twórczości jednej z najciekawszych osobowości polskiej sztuki drugiej połowy XX wieku. Artysty, inżyniera, malarza, scenografa, pedagoga, prekursora sztuki konceptualnej i czołowego przedstawiciela
indeterminizmu. Tytuł wystawy nawiązuje do pracy dyplomowej artysty z 1966 roku – „Zdarzenie- Informacja-Obraz”, w której zdefiniował dojrzałą i nowatorską koncepcję dzieła sztuki, opartego o próbę przeniesienia zagadnień matematyki, statystyki, informatyki, czy teorii gier na płótno. Mistrzowska, intelektualna rozgrywka zapisywana w kwadratowych „Obszarach” budowanych z czarno-białych modułów, pozwoliła artyście na różnicowanie efektów i technik.
„Event-Information-Image” to najwyższej klasy obiekty Winiarskiego z kolekcji Anny i Jerzego Staraków, Muzeum Sztuki w Łodzi, kolekcji rodziny artysty oraz innych prywatnych kolekcji.
Wśród nich znalazły się obiekty reliefowe, kinetyczne, przestrzenne, od „Prób wizualnej prezentacji rozkładów statycznych” i „Penetracji przestrzeni realnej i iluzorycznej”, poprzez konstruowane za pomocą luster „Obszary” z wykorzystaniem trzeciego wymiaru, po nieregularne „Zbiory” i losowe „Zdarzenia”.
Winiarski stworzył również interaktywne plansze do gry, zaskakując widzów zaproszeniem do współuczestnictwa. Wystawę w Wenecji uzupełnił „Salon Gier” z zestawem gier planszowych prezentowanych w Kunstcentrum Badhuis w Gorinchem w 1976 roku. Dzięki staraniom Fundacji Rodziny Staraków, pełen komplet historycznych plansz, po czterdziestu latach od prezentacji w Holandii dołączył w 2016 r. do kolekcji Anny i Jerzego Staraków.
Ryszard Winiarski
1936 – 2006
Artysta, malarz, scenograf, pedagog. Prekursor sztuki konceptualnej oraz czołowy przedstawiciel
indeterminizmu w polskiej sztuce. Urodził się 2 maja 1936 roku we Lwowie, zmarł 14 grudnia 2006
roku w Warszawie. W latach 1953-1955 studiował na Wydziale Mechanicznym Politechniki Łódzkiej,
a następnie w 1955 – 1959 na Wydziale Mechaniki Precyzyjnej Politechniki Warszawskiej, gdzie
uzyskał dyplom magistra inżyniera. Od 1958 roku uczęszczał jako wolny słuchacz do pracowni
Aleksandra Kobzdeja na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie rozpoczął studia w 1960 roku
na Wydziale Malarstwa, pod kierunkiem Stanisława Szczepańskiego, Jana Wodyńskiego i Aleksandra
Kobzdeja. Pod koniec studiów uczestniczył w seminarium prof. Mieczysława Porębskiego,
poświęconym związkom nauki i sztuki. W 1966 roku ukończył studia pracą dyplomową „ZdarzenieInformacja-Obraz”,
która stanowi teoretyczną wykładnię dla serii obrazów nazwanych „Próbami
wizualnej prezentacji rozkładów statystycznych”. W tym samym roku, za nowatorską koncepcję
teoretyczną, zrealizowaną środkami plastycznymi, Winiarski otrzymuje główną nagrodę na
I Sympozjum Artystów i Naukowców „Sztuka w zmieniającym się świecie” w Puławach.
Od tego momentu Ryszard Winiarski konsekwentnie realizował swój autorski program sztuki, w którym
głównym przedmiotem stały się „wybrane problemy matematyczne, statystyka, gry, przypadek i inne
obiektywne i logiczne procesy”. W 1981 roku obejmuje pracownię „Problemy malarstwa w
architekturze i w otoczeniu człowieka” na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie w latach 1985-
87 i 1987-90 pełnił również funkcję prorektora. W 1990 roku otrzymał tytuł profesora. Ryszard
Winiarski zrealizował ponad pięćdziesiąt projektów scenograficznych dla teatru i telewizji, najwięcej
dla Teatru Polskiego w Warszawie. W 1996 roku Ryszard Winiarski został laureatem Nagrody im. Jana
Cybisa. Przyznaniu nagrody towarzyszyła duża wystawa retrospektywna w Domu Artysty Plastyka
w Warszawie.
Prace Ryszarda Winiarskiego były prezentowane na ponad 500 wystawach zbiorowych w Polsce
i zagranicą, w tym w Kanadzie, Kolumbii, Danii, Anglii, Francji, Niemczech, Portugalii, Grecji, we
Włoszech, w Indiach, w Norwegii, Rumunii, Szwajcarii, Szwecji, USA, Wenezueli, Hiszpanii. Do
najważniejszych z nich należą: międzynarodowe Biennale w Sao Paulo (1969, 1971), Biennale
Konstruktywizmu w Norymberdze (1969, 1971), Sympozjum w Gorinchem (1974), Historical Aspects
of Constructismus, Düsseldorf (1977), „System and Coincidence”, Stuttgart (1978), Polish AvantGarde”,
Edynburg, Glasgow (1979), „Konstrukcja w procesie”, Łódź (1981), „Język geometrii”,
Warszawa (1984), „Doppelte Identität”, Wiesbaden (1991), „Das offene Bildes”, Münster (1992),
„Polnische Avantgarde 1930-1990″, Berlin (1992),”Reduktivismus”, Wiedeń (1992).
Prace Ryszarda Winiarskiego znajdują się w Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeach Narodowych
w Warszawie, Wrocławiu, Krakowie i Poznaniu, Narodowej Galerii Sztuki „Zachęta” w Warszawie,
Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, w Muzeach Okręgowych
w Bydgoszczy i Chełmie, w Muzeum Bochum, w Wilhelm-Hack-Museum Ludwigshafen, National
Galerie Berlin West, MOCA Los Angeles, w kolekcji McCeory w Nowym Jorku, w Muzeum Sztuki
Nowoczesnej w New Delhi, Muzeum Soto w Wenezueli i wielu muzealnych i prywatnych kolekcjach.
