W ostatnim czasie we Włoszech znów głośno zrobiło się o pająku skrzypcowym. W okresie letnim, gdy temperatury są podwyższone, liczba ugryzień przez tego stawonoga gwałtownie wzrasta. Co wiemy o tym pająku i czy faktycznie należy się go panicznie obawiać?
Foto: Wikipedia
Pająk skrzypcowy (Loxosceles Rufescens) występuje na południu naszego kontynentu (Włochy, Francja, Portugalia , Hiszpania, Grecja, Kreta). Jest europejskim krewnym pustelnika brunatnego (Loxosceles reclusa) i pustelnika chilijskiego (Loxosceles laeta), które całkiem zasłużenie okryły się bardzo złą sławą. Pierwszy ze stawonogów straszy ludzi w USA, na Kubie i Bermudach, drugi natomiast, wbrew swojej nazwie, występuje na terytorium całej Ameryki Południowej. Wszystkie pająki Loxosceles nazywane są skrzypcowymi lub pustelnikami. Należą do rodziny Sicariidae – od łacińskiego słowa ’ sicarium ’ czyli zabójca. Najbardziej niebezpieczne dla człowieka są wyżej wspomniane pustelniki chilijskie i brunatne.
Europejski pająk skrzypcowy jest stosunkowo niewielki – osiąga 7-8 milimetrów długości. Ma 8 długich i smukłych odnóży, które są delikatnie owłosione oraz podłużny odwłok . W odróżnieniu od innych pająków pustelniki mają 6 oczu,a nie 8. Głowotułów i odnóża mają karmelowo – żółtą lub brązowo- żółtą barwę, natomiast odwłok jest bardziej szary. Samiec i samica osiągają zbliżone wymiary. Swoją nazwę pająki te zawdzięczają skrzypcom, których wzór znajduje się na ich głowotułowiu.
Naturalnym środowiskiem tych stawonogów jest kora drzew i zacienione miejsca pod skałami. Jednak wraz z rozwojem urbanizacji przeniosły się także do ludzkich zabudowań – preferują miejsca ciepłe, suche, ciche i ciemne. Istnieje prawdopodobieństwo, że znajdziemy je w stosach tektury, w szafach, w ramach obrazów, ale także … w butach, prześcieradle i pośród ubrań.
Pustelniki żyją przeważnie około 4 lat (maksymalnie 10) i są bardzo odpornymi stawonogami – bez wody i pożywienia potrafią przetrwać nawet kilka miesięcy. Budują one sieci złożone z nieregularnych wstęg, a przędze te są materiałem przyszłości medycyny i elektroniki. Pająki skrzypcowe nie łapią ofiar w pajęczynie, służy im ona jedynie jako schronienie.
Pustelniki na łowy wychodzą nocą. Żywią się insektami, mrówkami, karaluchami, innymi pająkami oraz martwymi robakami. Europejskie gatunki nie są agresywne, w kontakcie z człowiekiem wycofują się. Mogą ugryźć jedynie w obronie własnej kiedy zostaną nieumyślnie przyciśnięte przez człowieka.
W trakcie ugryzienia wstrzykują one truciznę (ale nie zawsze!), która jest mieszanką enzymów. Często wraz z trucizną wstrzykiwane są również bakterie beztlenowe, które wszystko jeszcze bardziej komplikują. Ugryzienie jest zawsze bezbolesne i bezobjawowe . Pierwsze symptomy pojawiają się dopiero po 2 godzinach zaczerwienienie, swędzenie i ból w okolicach ugryzienia. W większości przypadków są to na szczęście jedyne skutki ukąszenia. Ranę należy obficie umyć wodą z mydłem, posmarować kremem z antybiotykiem i obserwować. Najlepszym rozwiązaniem jest złapanie pająka w celu identyfikacji lub chociaż zrobienie zdjęcia. Jeśli zaczerwienienie w miejscu ugryzienia zacznie się robić coraz ciemniejsze, pojawią się zmiany w postaci wrzodów,bóle mięśniowe,wymioty czy nudności NALEŻY NIEZWŁOCZNIE UDAĆ SIĘ DO SZPITALA.
Parking szpitala, foto Aleksandra Seghi
Pamiętajmy, że nawet niepozorny europejski pająk skrzypcowy może doprowadzić do utraty przytomności, amputacji kończyny, niewydolności nerkowej, a nawet do śmierci.
Korespondencja: Józefina Plesner
Wszystkie prawa zastrzeżone
