Stowarzyszenie „Dziedzictwa i Pamięci” z Imola w 74. rocznicę wyzwolenia miasta Imoli, oddało hołd poległym polskim żołnierzom, wzruszającą ceremonią zaproponowaną przez komitet organizacyjny projektu „Pomnik Andersa 2020”, w sobotę po południu 13 kwietnia 2019.
Obchody odbyły się w obecności pani Konsul Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej w Mediolanie Adrianny Siennickiej i Wicekonsula Bartosza Skarczynskiego, którzy już rano wzięli udział we Mszy Św. i we wspaniałej uroczystości na Polskim Cmentarzu Wojennym w Bolonii. Przybyli też nauczyciele, uczniowie z rodzicami Szkolnego Punktu Konsultacyjnego przy Konsulacie Generalnym RP w Mediolanie z siedzibą w Bolonii.
W San Lazzaro koło Savena jest pochowanych w rzeczywistości 1432 spośród ponad 4500 polskich żołnierzy, którzy poświęcili swoje życie we Włoszech i przyczynili się do odzyskania wolności obok wojsk sojuszniczych, partyzantów i Korpusu Wyzwolenia Włoch.
Przybyli również Manuela Sangiorgi Burmistrz Miasta Imola i Biskup Tommaso Ghirelli, dowódcy Karabinierów i Policji, znaczna reprezentacja instytucji i stowarzyszeń broni, weteranów i byłych kombatantów z regionu Emilia Romagna, w tym Grupa Alpini z Imola, ANPI, Grupa Bojowa z Friuli, sekcje Imoli Stowarzyszeń Krajowych Karabinierów i Włoskich Marynarzy, a także delegacje spoza regionu, takie jak Stowarzyszenie Kombatantów i Weteranów Macerata oraz Szkoła Języka i Kultury Polskiej „Anders” z Marche i Umbrii.
Uroczystość odbyła się w Ogrodzie im. Gen. Władysława Andersa przy Via della Resistenza w dzielnicy Coraglia, z którego sprzymierzone oddziały piechoty 3. Karpackiej Dywizji Strzelców 2. Korpusu Wojska Polskiego wkroczyły do Imoli po południu 14 kwietnia 1945 r.
Tu w 2005 r. Umieszczono Pomnik Polskiego Żołnierza (który cztery lata później został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO), a w 2015 r. umieszczono posąg z brązu Niedźwiedzia Wojtka, maskotki 2 Korpusu.
Wykonanie polskich i włoskich hymnów narodowych (które są jedynym przypadkiem na świecie, w którym tekst jednego cytuje drugi kraj i vice versa) poprzedziły wypowiedzi burmistrza i polskiego konsula. Burmistrz Sangiorgi przypomniała, znaczące poświęcenie Polaków, które „w imię wspólnego ideału pokoju i wartości, nasycane było z dalekiej ojczyzny i dlatego zasługuje na nasz stały hołd”, a wówczas „Włochy i Polska zostaną zjednoczone przez wieki”.
Konsul Siennicka znalazła ciepłe słowa wdzięczności, podkreślając niektóre aspekty żołnierskiej epopei polskiej armii „która doświadczyła wszystkich plag XX wieku … nazistowskiej i sowieckiej inwazji, deportacji do sowieckich gułagów, aż wreszcie opuszczenia gułagów i dotarcia do Włoch, by walczyć o naszą i waszą wolność ”.
Armia ludzi, którzy „oddali tak wiele Włochom, Polsce i nam wszystkim”, a następnie zostali skazani na wygnanie i „których historia miała być skazana na wymarcie” – biorąc pod uwagę, że w Polsce nie można było wspominać o niej do 1989 r., dopóki nie stała się krajem wolnym i niezależnym. „Proszę, rozpowszechniajcie tę historię, nigdy nie przestawajcie o niej mówić” to była serdeczna prośba pani Konsul zanim wyjechała, życząc wszystkim Wesołych Świąt.
Po złożeniu wieńców i kwiatów przewodniczący Stowarzyszenia Dziedzictwa i Pamięci Gabriele Ravanelli podkreślił wartość historyczną wydarzenia i przeczytał nagłówek tablicy, która zostanie umieszczona w celu uszczelnienia urny z ziemią krośniewicką, ziemią rodzinnego miasta Andersa.
Urna, umieszczona w ziemi przez niektórych studentów Instytutu Technicznego im. Luigiego Paoliniego z Imoli i opatrzona pieczęcią jako kamień węgielny pomnika generała Andersa przez burmistrza Sangiorgi i Konsul Siennicką, została pobłogosławiona przez Biskupa Ghirelli jako symbol pokoju i braterstwa wśród narodów.
Wydarzenie zakończył swym przemówieniem prof. Luigi Enzo Mattei, który przypomniał symboliczną wartość tego projektu realizowanego od lat. Rzeźbiarz zilustrował posąg generała Andersa, który stanie w ogrodzie, a zobaczymy go wówczas siedzącego na schodach skierowanych w przyszłość, obok Fontanny Dzieci Nadziei. Dwa dzieła, które zostaną zainaugurowane w 2020 roku, a które przyczynią się do zwiększenia świętości tego wyjątkowego miejsca poświęconego bohaterowi, który spoczywa w miejscu kultu na Monte Cassino, stworzonym przez „Nas, bardzo skromne narzędzia, bezużytecznych sług zasad i bardzo szczytnych pomysłów”.
Tekst: Mauro Radici
Foto: Mario Massini
Associazione Nazionale Combattenti e Reduci – Macerata
