22 maja 2021 miało miejsce otwarcie 17 międzynarodowego Biennale Architektury w Wenecji, jednego z najbardziej prestiżowych wydarzeń w świecie architektury, które ze względu na pandemię przesunięto aż o 12 miesięcy. W świetle wydarzeń ostatniego roku temat nie mógł zabrzmieć bardziej aktualnie:
63 reprezentacje narodowe z całego świata zmierzyły się z pytaniem „Jak będziemy żyć razem?”
W Pawilonie Polskim zaprezentowano wystawę „Trouble in Paradise”. Od 22 maja do 21 listopada 2021 będzie ją mogła obejrzeć publiczność z każdego miejsca na świecie, bowiem cyfrowa wersja polskiej ekspozycji od dnia inauguracji jest dostępna w sieci (adres: labiennale.art.pl).
„Trouble in Paradise” to wielowątkowa opowieść o przyszłości wspólnotowego życia na wsi. Projekt zwraca uwagę m.in. na kwestię marginalizacji wsi, wskazuje problemy, z jakimi zmagają się dzisiaj mieszkańcy prowincji i pokazuje jej ogromny, niewykorzystany potencjał. Chociaż obszary wiejskie stanowią 93% terenu Polski, mieszka na nich zaledwie 40% populacji (dane GUS), a ta proporcja nie odbiega od trendu ogólnoświatowego.
Zdaniem kuratorów wystawy problemem jest uproszczone i stereotypowe postrzeganie prowincji jako utraconego raju i miejsca odpoczynku od udręki cywilizacji. Tymczasem pandemia, która nasiliła na całym świecie proces migracji na tereny podmiejskie, uwypukliła trudności, z jakimi od lat zmaga się polska prowincja – m.in. brak komunikacji publicznej, powszechnego dostępu do internetu czy integracji między „przybyszami” a rdzennymi mieszkańcami.
„- Coraz rzadziej wieś stanowi obietnicę autonomii i ucieczki od miasta, a coraz częściej staje się przestrzenią magazynową, miejscem na obwodnice, hale produkcyjne, fermy, całą tę infrastrukturę, bez której życie w dużych aglomeracjach byłoby niemożliwe – mówi Robert Witczak z zespołu kuratorskiego PROLOG +1… – Zależy nam na tym, żeby pokazać wieś (…) jako przestrzeń idei, wspólnotowości, na której kształt ma wpływ każdy z mieszkańców”.
Autorem projektu jest wyłoniony w konkursie zespół młodych architektów PROLOG +1: Mirabela Jurczenko, Bartosz Kowal, Wojciech Mazan, Bartłomiej Poteralski, Rafał Śliwa i Robert Witczak; są to zarazem kuratorzy wystawy.
Wystawa składa się z dwóch części. Pierwsza, zrealizowana we współpracy z polskimi artystami, to 70-metrowa fotorealistyczna panorama, wypełniająca przestrzeń pawilonu. Stworzyli ją fotografowie Michał Sierakowski i Paweł Starzec oraz artysta Jan Domicz.
Druga to część projektowa, składająca się z modeli architektonicznych, kolaży i rysunków, zaprezentowanych w pawilonie na tle panoramy. PROLOG +1 zaprosił do ich stworzenia sześć zespołów architektonicznych z Europy: Atelier Fanelsa (DE), GUBAHÁMORI + Filip + László Demeter (HU), KOSMOS (RU, CH, AT), Rural Office for Architecture (GB), RZUT (PL) i Traumnovelle (BE).
Organizatorem ekspozycji w Pawilonie Polskim jest Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, komisarzem Hanna Wróblewska, dyrektor Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki. Udział Polski w 17 Międzynarodowej Wystawie Architektury w Wenecji finansuje MKDNiS RP. Wystawę w Pawilonie Polskim wspiera Instytut Adama Mickiewicza i Instytut Polski w Rzymie.
Ekspozycji w Polskim Pawilonie towarzyszy książka „Trouble in Paradise”, w której znalazły się eseje m.in. Platona Issaiasa & Hameda Khosraviego, Piera Vittoria Aureliego, Andrei Alberto Dutto, Katarzyny Kajdanek, Łukasza Molla, fotoesej Jacentego Dędka, a także teksty zespołu PROLOG +1, fotograficzna Panorama polskiej wsi oraz wizualizacje projektów. (w sprzedaży od 22 maja w księgarni Zachęty, na Biennale w Wenecji, a także w formie cyfrowej do pobrania ze strony labiennale.art.pl).
Korespondenca: Barbara Czechmeszynska-Skowron / Fundacja Pokolenia Pokoleniom, w oparciu o materiały prasowe
Foto: z materiałów prasowych
Zdjecia: Michał Sierakowski, zdjęcie zespołu PROLOG + 1 Paweł Starzec; udostępnione dzięki uprzejmości Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki
