Sieć badawcza Łukasiewicz stworzyła cyfrowy awatar swojego patrona – Ignacego Łukasiewicza, pioniera przemysłu petrochemicznego i wynalazcy lampy naftowej. Awatar jest sztuczną inteligencją, z którą można rozmawiać na żywo, pytając Ignacego nie tylko o jego życie, ale i współczesnych wynalazców.
Cyfrowy Ignacy nie jest klasycznym robotem: to wielki, pionowy ekran, na którym wyświetla się hologram Ignacego Łukasiewicza. Gdy hologram rozmawia z żywym człowiekiem, nie tylko udziela odpowiedzi w czasie rzeczywistym, ale też ma mimikę oraz wykonuje proste gesty rękami, by rozmowa przebiegała jak najbardziej naturalnie. Wszystko oczywiście dzięki odpowiedniemu zaprogramowaniu cyfrowej animacji i mechanizmom cyfrowej inteligencji, która reaguje na rozmówcę.
– Staraliśmy się, żeby Ignacy wiedział nie tylko jak najwięcej o sobie, swoich czasach, swojej historii, swoich odkryciach, ale także by umiał odpowiedzieć np. na pytanie, co sądzi o Stevie Jobsie, Elonie Musku albo kim jest Andrzej Duda. Staraliśmy się, by Ignacy jak najbardziej doceniał innych ludzi – mówi Maciej Szymkowski z Sieci Badawczej Łukasiewicz.
Jak wyjaśniają twórcy awatara, ciągłość rozmowy i celność skojarzeń postaci została osiągnięta dzięki komponentom do rozpoznawania intencji użytkownika (tzw. Intent Detection), stworzonym na bazie przetwarzania maszynowego. W tym celu została wytrenowana sieć neuronowa, która potrafi rozpoznawać 400 tematów rozmowy, w tym również wariantów, które nie zostały przewidziane podczas przygotowań. Z kolei zastosowane rozwiązanie typu Closed-Domain Chatbot sprawia, że cyfrowy Ignacy odpowiada wyłącznie w przewidziany w ramach kreacji sposób. Nie ma zatem ryzyka odpowiedzi napastliwej, wulgarnej lub obrażającej ludzkiego rozmówcę.
W warstwie wizualnej za postać Ignacego odpowiada animacja oparta na historycznych wizerunkach tego polskiego naukowca. Głosu awatarowi nie użycza żaden aktor ani lektor, lecz jest to tzw. mowa generowana komputerowo.
– To oferta na styku technologii, edukacji i rozrywki, która stwarza zupełnie nowe możliwości transferu wiedzy i kontaktu z historią i przyszłością – mówi Krzysztof Noworyta, menedżer zespołu pracującego nad cyfrowym Ignacym.
Choć z zamiarem wykonania cyfrowego awatara swojego patrona Sieć nosiła się już kilka lat, okazją do finalizacji planów była dwusetna rocznica urodzin tego wybitnego Polaka, przypadająca w marcu ubiegłego roku.
Przy produkcji urządzenia Sieć Badawcza Łukasiewicz korzystała z wiedzy i doświadczenia dwóch polskich firm zajmujących się cyfrową animacją i sztuczną inteligencją: Juice & Virbe – Virtual Beings Platform. Zespół animatorów i ekspertów od uczenia maszynowego przez wiele miesięcy pracował nad wizerunkiem, głosem, charakterem i przede wszystkim wiedzą powstającej postaci.
Awatara pokazano publicznie po raz pierwszy w styczniu 2023 r. na Zamku Królewskim w Warszawie, gdzie polscy naukowcy, programiści czy dziennikarze mogli osobiście porozmawiać ze „wskrzeszonym” cyfrowo Ignacym Łukasiewiczem.
– To była bardzo ciekawa rozmowa. Dwustuletni Ignacy Łukasiewicz wydawał się zorientowany nie tylko w tematach swojej epoki, ale wykazał się również rezolutnymi odpowiedziami na pytania o współczesność. Zdumiewające było również to, jak radził sobie z językiem polskim – powiedział później dr Tomasz Rożek, polski fizyk i popularyzator nauki, autor kanału wideo „Nauka. To lubię”, współpracujący z ESA.
Obecnie awatar został na stałe zainstalowany w hallu warszawskiej siedziby Sieci Badawczej Łukasiewicz, gdzie każdy może z nim rozmawiać. Zamiarem twórców jest ułatwienie dostępu do awatara przede wszystkim polskim dzieciom i młodzieży, aby w ten sposób zainteresować ich postacią tego wybitnego polskiego naukowca.
– Zdajemy sobie sprawę, że ciągle za mało osób wie, kim był Łukasiewicz i jakie ma zasługi dla nauki czy dzisiejszych osiągnięć. Jesteśmy pewni, że rozmowa z jego cyfrowym awatarem może to zmienić, dlatego liczymy na zainteresowanie szkół. Szczególnie że zespół twórców Ignacego tak zaprogramował jego język, by był zrozumiały dla współczesnych – mówi Maciej Szymkowski z Sieci Badawczej Łukasiewicz.
Instytucja i twórcy awatara już myślą o stworzeniu cyfrowych „kopii” innych wielkich Polaków, którzy od dawna nie żyją: Słowackiego, Mickiewicza, marszałka Piłsudskiego. Chcieliby również cyfrowe postaci zasilane sztuczną inteligencją przygotowywać np. dla dziecięcych oddziałów w szpitalach, by rozmowa z cyfrową wersją np. znanej postaci z bajek mogła odciągać małych pacjentów od szpitalnej rzeczywistości.
– W Sieci Badawczej Łukasiewicz lubimy eksperymentować, a rezultaty naszych spotkań ze sztuczną inteligencją są w tym przypadku bardzo satysfakcjonujące. Ignacy był postacią zupełnie nietuzinkową – człowiekiem, który z wielkim sukcesem połączył naukę z biznesem. Współpracownicy Johna Rockefellera przyjeżdżali na Podkarpacie, żeby poznawać know-how Łukasiewicza w obszarze wydobycia i destylacji ropy naftowej. Cieszę się, że to właśnie on jest pierwszym Polakiem, który zyskał drugie, cyfrowe życie – mówi Piotr Dardziński, prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz.
Sieć Badawcza Łukasiewicz to polska organizacja działająca w formule „science is business”. Jej głównym zadaniem jest realizacja polskich aspiracji do bycia partnerem dla najlepszych europejskich i światowych ekspertów, zarówno w świecie nauki, jak i przedsiębiorczości. Sieć posiada własne laboratoria umożliwiające certyfikacje na potrzeby niemal wszystkich gałęzi przemysłu. Działają przede wszystkim w obszarach transformacji cyfrowej, biotechnologii, elektromobilności oraz zrównoważonej gospodarki i energii.
Tekst Anna Druś, dziennikarka prasowa i internetowa, pracowała m.in. w Newsweeku, KAI, „Pulsie Biznesu”. Regularnie publikuje w „Pulsie Biznesu”, „Przewodniku katolickim” i portalu Stacja7.
Projekt finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za granicą 2022 r.
*Publikacja wyraża jedynie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
Źródło DlaPolonii.pl
