Z okazji 78 rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, Stowarzyszenie Kulturalne Insieme z Lazio/Rzym/Rocca di Papa zorganizowało 5 sierpnia 2022r. wieczór wspólnego śpiewania piosenek powstańczych. Wydarzenie to wpisuje się w długofalowy projekt Stowarzyszenia upamiętniania polskiego dziedzictwa kulturowego i historycznego, poprzez celebrowanie i wspominanie patriotycznych rocznic, ważnych dla Polaków, zarówno tych żyjących w Polsce jak i poza krajem.
W tym roku chórek Insieme intonował pieśni powstańcze wspólnie z grupą Gentelmen’s Jazz Trio on The ROAD 2022, w ramach koncertu w Residence Elianto Anzio. Wraz z nimi śpiewała publiczność, korzystająca ze śpiewników, przygotowanych przez Stowarzyszenie. W wydarzeniu uczestniczył także polski ksiądz z parafii Rocca di Papa, Piotr Graduszewski.
„ – Tradycja zbiorowego śpiewania pieśni powstańczych w rocznicę wybuchu tego warszawskiego zrywu wolnościowego, celebrowana we Włoszech przez nasze Stowarzyszenie Insieme, nawiązuje do wyjątkowego patriotycznego wydarzenia muzycznego, które od lat odbywa się na warszawskim placu Piłsudskiego – mówi Bożena Wroblewska, założycielka i prezes Stowarzyszenia Insieme – Kilka lat temu przyjaciele z polskiej Fundacji Pokolenia Pokoleniom, z którą od dawna ściśle współpracujemy i która jest partnerem tego projektu, podczas jednego ze spotkań roboczych Erasmus+, zabrali mnie w Warszawie na coroczny koncert „Warszawiacy śpiewają (nie)zakazane piosenki”. Na scenie artysci wykonywali pieśni powstańcze, a wielotysięczny tłum warszawiaków, zgromadzony pod sceną na Placu Piłsudskiego, śpiewał razem z nimi. Atmosfera była niesamowita! Tak się zachwyciłam się tym wydarzeniem, że po powrocie postanowiliśmy wraz z zarządem Stowarzyszenia stworzyć dla naszych rodaków, żyjących we Włoszech, możliwość wspólnego przeżywania i wspominania wielkiego zrywu patriotycznego, jakim było Powstanie Warszawskie”.
O podjęciu walk w stolicy, przez ok. 45.000 żołnierzy tzw. „podziemia”, zadecydowało w 1944 roku dowództwo Armii Krajowej. Powstanie trwało 63 dni, od 1 sierpnia do 2 października 1944. W tym czasie zginęło 150-200.000 Polaków, z czego ok. 16.000 jako żołnierze. Pozostali to ludność cywilna; ca 63.000 zabito w wyniku egzekucji, pozostali zginęli w trakcie działań bojowych. Spośród walczących ok. 20.000 żołnierzy odniosło rany. Straty materialne wyniosły ok. 25% zabudowy miasta.
We wrześniu 1944r. Heinrich Himmler wydał rozkaz: „Każdego mieszkańca należy zabić, nie wolno brać żadnych jeńców. Warszawa ma być zrównana z ziemią i w ten sposób ma być stworzony zastraszający przykład dla całej Europy”.
W tym roku, po przerwie wywołanej rygorem sanitarnym pandemii, w Warszawie powrócą wydarzenia rocznicowych obchodów: na Cmentarzach Powązkowskim i Powstańców na Woli, na pl. Krasińskich, i w wielu innych miejscach pamięci, gdzie Warszawiacy oraz różne instytucje składają kwiaty i zapalają znicze. Jak co roku 1 sierpnia, o godzinie „W” – 17:00, w całej Warszawie zawyją syreny, a miasto zatrzyma się, aby uhonorować pamięć o Powstańcach. Na minutę przystaną samochody i przechodnie, by w ciszy i bezruchu uczcić 78. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego.
W Domu Powstańców Warszawskich prezydent stolicy, Rafał Trzaskowski, spotkał się z przedstawicielami organizacji kombatanckich. Teresa Stanek, prezeska Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, powiedziała, że „– Święto [78 rocznica wybuchu powstania**] jest świętem Warszawy i całej Polski. Powinno być godne, przyjazne, serdeczne, powinniśmy się czuć przyjaciółmi i mówić jednym głosem: że kochamy Polskę, jedną Polskę, jesteśmy jednymi jej obywatelami bez względu na to, co robimy…” (*)
Prezydent Trzaskowski podkreślił specyfikę czasu, w jakim celebrujemy tegoroczną rocznicę. „– Za naszą wschodnią granicą toczy się wojna, którą niektórzy znają z filmów. Wracają wspomnienia zniszczonej Warszawy i walki o suwerenność, myślami jesteśmy też z naszymi przyjaciółmi z Ukrainy”. (*)
Podczas spotkania podpisano apel o uczczenie wybuchu Powstania, wzywający do zastanowienia, jak może się skończyć agresja, wojna oraz uzurpowanie prawa do zarządzania życiem innego człowieka. (*)
Organizacja tegorocznego spotkania muzycznego we Włoszech, upamiętniającego Powstanie Warszawskie, jest wspierana przez Stowarzyszrnie Odra-Niemen z budżetu Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, w ramach projektu „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2022 roku”.
Tekst: Barbara Czechmeszynska-Skowron / Fundacja Pokolenia Pokoleniom
Foto: archiwum Stowarzyszenie Insieme
(*)Autor/źródło: Urząd m.st. Warszawy
(**) przypis autorki
(***) przytoczono wg Polskie Radio / Historia, źródło: M. Getter, Straty ludzkie i materialne w Powstaniu Warszawskim, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej”, 8-9, 2004, s. 62-74; Raport o stratach wojennych Warszawy, Warszawa
