Wojciech Narębski płk w st. spocz. hm. prof. dr hab. był jednym z ostatnich weteranów 2 Korpusu Polskiego pod dowództwem generała Władysława Andersa. Walczył o wolność we Włoszech, wyzwalając Monte Cassino, Ankonę i Marchie, Bolonię. Był też geochemikiem i mineralogiem, miłośnikiem Wilna, wielkim przyjacielem Włoch, a zwłaszcza regionu Marche.
Zmarł w Krakowie 27 stycznia 2023 r. w wieku 98 lat. Niestety Polonia włoska z Marche nie mogła uczestniczyć w uroczystości pogrzebowej w Polsce i oddać hołd temu szanowanemu przez wszystkich żołnierzowi. Z inicjatywy Konsulatu Honorowego RP w Ankonie i Stowarzyszenia Polsko-Włoskiego Nowego w Marche (AIPNM), w niedzielę dnia 26 lutego 2023 r. odbyła się w Loreto uroczysta Msza Św. celebrowana przez księdza Waldemara Niedziółkę w krypcie San Benedetto Giuseppe Labre, w podziemnej sali Bazyliki Loretańskiej Świętego Domku.
Cristina Gorajski Visconti, konsul honorowa Polski w Ankonie, powitała przybyłych przedstawicieli władz miast: Ankony, Loreto, San Benedetto del Tronto i Offanii oraz polskiego kapłana. Dostojnym gościom została wręczona książka ze wspomnieniami ś.p. Wojciecha Narębskiego. Autorami tomiku pt. “Wojciech Narębski. Per la nostra e la vostra libertá dalla Siberia a Monte Cassino” są Audero Bottero Diego, Maciej Łyszczarz, Marco Patricelli, Norman Davies (wyd. Austeria).
Pani konsul podziękowała za obecność reprezentantom wielu organizacji uczestniczących w tej wyjątkowej uroczystości: członkom Stowarzyszenia AIPNM i jego sympatykom, dyrekcji i uczniom Szkoły Języka i Kultury Polskiej ANDERS z siedzibami w Ankonie, Maceracie i Perugii, loretańskiemu Zgromadzeniu Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu, Krajowemu Stowarzyszeniu Kombatantów – Associazione Nazionale Combattenti e Reduci – Federazione Provinciale Macerata, OSP GRS Strażakom Wspólnie przeciw Białaczce ITALIA, Akademii Oplologii i Wojskowości z Ankony. Krypta była wypełniona osobami, które chciały oddać hołd wyjątkowej osobie jaką był prof. Narębski, osobami które poznały go osobiście, ale i takimi które tylko słyszały o nim jako żołnierzu oraz zaangażowanemu społecznikowi i popularyzatorze historii, zwłaszcza tej związanej z 2. KP.
.
.
.
.
.
.
Cała homilia została poświęcona wspomnieniom o prof. Narębskim.
- Został aresztowany w kwietniu 1941 r. w wieku 16 lat, przeżył wojnę, ale żył jeszcze bardzo długo po jej zakończeniu – przypomniał ksiądz Waldemar Niedziółka – Na pewno jego misja tu na ziemi była tak ważna, że wg planu boskiego nie mógł nas opuścić wcześniej. Ta misja dotyczyła propagowania prawdy o historii Polski.
Ten zawsze uśmiechnięty żołnierz wiele doświadczył. Był Sybirakiem i więźniem NKWD, żołnierzem 22. Kompanii Zaopatrywania Artylerii 2. Korpusu Polskiego, uczestnikiem kampanii włoskiej. Od momentu jego pobytu we Włoszech zrodziła się przyjaźń jak i szacunek wdzięcznych Włochów i dumnych Polaków. Był on niestrudzonym świadkiem historii dla obu narodów.
- Tak jak to jest napisane na cmentarzu na Monte Casino: “Za naszą i Waszą wolność” – dodał celebrant – ten człowiek ze swymi towarzyszami broni walczył o przyszłość nie tylko dla siebie, ale i o wolność Polski, Włoch i całego świata… dla nas dziś żyjących.
Prof. Narębski uczył historii poprzez liczne wykłady prezentujące przebieg kampanii włoskiej, pozostawiał ślad szlaku Armii Andersa poprzez tablice upamiętniające szkoły dla młodych żołnierzy. Jako opiekun Misia Wojtka zainicjował powstawanie pomników swojego kudłatego przyjaciela-żołnierza, jako pretekst do uczenia historii nawet najmłodszych.
Podczas mszy zacytowany został fragment “Apelu do młodych” odczytany przez ppłk. Wojciecha Narębskiego w maju 2019 roku na Monte Cassino, w imieniu weteranów 2. Korpusu Polskiego:
Musicie!
Musicie zachować w pamięci dla przyszłych pokoleń prawdę o bitwie o Monte Cassino, prawdę o naszym poświęceniu, o konaniu naszych kolegów, o desperacji, z jaką pokonywaliśmy terenowe przeszkody w morderczym ogniu nieprzyjaciela. To wszystko tkwi głęboko w naszych sercach, ale chcemy mieć pewność, że gdy ostatni z nas opuści ziemski padół, pozostaną następcy, którzy będą o tym pamiętać, że nawiedzą groby naszych kolegów i złożą Im hołd.
W Wasze ręce składamy kopię proporca 12. Pułku Ułanów Podolskich, tu – na zboczach Monte Cassino, w otoczeniu czerwonych maków. Wierzymy, że ta symboliczna chwila mocno wryje się w Wasze serca. Liczymy, że okruchy tych wspomnień przekażecie kiedyś Waszym dzieciom i ciągłość tradycji zostanie zachowana.
Ten przepiękny duchowy testament prof. Narębskiego ścisnął za serce wielu obecnych. Dwujęzyczna Msza Św. była bogata w pieśni sakralne polskie i włoskie, ale ta najbardziej wyciskająca łzy to ta odśpiewana na koniec: Z dawna Polski.
.
.
.
.
Po liturgii eucharystycznej głos zabrał Pierpaolo Sediari wiceburmistrz miasta Ankony, który jako wieloletni przyjaciel Polonii włoskiej zechciał podkreślić jak bardzo mieszkańcy Marche są wdzięczni 2. Korpusowi Polskiemu. Jako dziecko wychował się w Loreto i jeszcze od swoich dziadków słyszał jak wielką rolę odegrali Polacy w 1944 roku. We mszy wziął udział nie tylko z racji swej urzędowej funkcji, ale jako osoba prywatna i przyjaciel Polski.
Na koniec nie mogło zabraknąć pamiątkowej fotografii uczestników, Niektórzy nawet zostali, aby w zakątku krypty odśpiewać cichutko symboliczną pieśń “Czerwone maki na Monte Cassino” tak bardzo wymowną w tym dniu.
Addio Wojtek!
.
.
.
.
.
Testo in lingua italiana sulla pagina Polovers.it
Artykuł w języku włoskim na stronie Polovers.it
Autor tekstu: Anna Traczewska
Autorzy zdjęć: Mauro Radici, Anna Traczewska, Roberto Stefanelli i z archiwum Konsulatu Honorowego RP w Ankonie
