Urlop to czas gdy jesteśmy narażeni na różnego rodzaju zagrożenia w większym stopniu niż zazwyczaj. mogą one dotyczyć zarówno podróży jak i samego pobytu, zwłaszcza, gdy na miejsce wypoczynku wybieramy region odrębny kulturowo lub gdzie ścierają się różne siły polityczne. Dlatego warto dokładnie zaplanować wyjazd, aby uniknąć przykrych niespodzianek.
Pierwszą i podstawową rzeczą jaką powinniśmy zrobić przed podjęciem decyzji dotyczącej miejsca wypoczynku, to sprawdzić na stronie internetowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych jakie są rekomendacje dla wybranego
przez nas regionu świata.
MSZ stosuje czterostopniową skalę ostrzeżeń:
- Zachowaj zwykla ostroznosc
- Ostrzegamy przed podroza
- Nie podruzuj
- Opusc natychmiast
Jest to rekomendacja dotycząca danego regionu, a oznaczenia kolorystyczne odzwierciedlają poziom zagrożenia.
Ponadto, stosuje się rekomendacje dla miejscowości w danym regionie:
Zachowaj zwykłą ostrożność – zachowuj się tak, jak zwykle podczas podróży czy w Polsce.
Ostrzegamy przed podróżą – rekomendacja nie zaleca wyjazdu w dany region lub miejscowości. To czy z niej skorzystamy jest naszą decyzją.
Nie podróżuj – przekaz jest jednoznaczny. Nadal jest to jednak rekomendacja i decyzja należy do nas. Pamiętajmy jednak, że MSZ wydając daną rekomendację kieruje się najlepszą wiedzą i troską o nasze bezpieczeństwo.
Opuść natychmiast – jeżeli znaleźliśmy się na terenie, dla którego została wydana taka rekomendacja, nie należy zwlekać w nadziei, że coś się zmieni, tylko podjąć wszelkie starania, aby niezwłocznie opuścić dany region.
Musimy pamiętać, że w myśl polskiego prawa, żadna instytucja, w tym Ministerstwo Spraw Zagranicznych, nie może zabronić podróżowania nawet w najbardziej niebezpieczne regiony świata. Może jedynie ostrzegać i rekomendować. Decyzja zawsze należy do nas , warto podejmować ją rozważnie, świadomie, nie kierując się jedynie np. atrakcyjną ceną wycieczki.
Przed wyjazdem za granicę warto zarejestrować się w e-konsulacie (https://secure.e-konsulat.gov.pl/Default.aspx) – system „Odyseusz”. W przypadku wystąpienia sytuacji nadzwyczajnej za granicą, w miejscu gdzie przebywamy, Ministerstwu Spraw Zagranicznych będzie łatwiej nawiązać z nami kontakt i udzielić niezbędnych informacji i pomocy przez właściwą placówkę dyplomatyczną. Rejestracja jest dobrowolna. Warto z niej skorzystać.
Warto pobrać bezpłatną aplikację konsularną MSZ – i-Polak Aplikacja iPolak ułatwia kontakt z polskimi placówkami
dyplomatycznymi, np. wskazując na mapie drogę do najbliższej z nich. Zawiera również ostrzeżenia dla podróżujących publikowane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, porady jak zadbać o własne bezpieczeństwo oraz jak należy postępować podczas trudnych sytuacji za granicą (https://www.msz.gov.pl/pl/ipolak).
Wypoczywając w krajach należących do Unii Europejskiej warto pamiętać, że zgodnie z przepisami, osobie przebywającej tymczasowo w innym kraju UE, na podstawie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), przysługują wszystkie świadczenia zdrowotne, które są niezbędne z medycznego punktu widzenia, by pacjent nie był zmuszony do powrotu do kraju. Jednak, aby skorzystać z tego uprawnienia, musimy mieć dokument potwierdzający prawo do świadczeń medycznych podczas pobytu w państwie UE. Trzeba okazać EKUZ bezpośrednio w placówce zdrowia. Wraz z kartą EKUZ, w niektórych państwach, jest również wymagane okazanie dowodu
osobistego.
Należy pamiętać, karta EKUZ nie jest wystarczającym dokumentem, który uprawnia nas do uzyskania leczenia
planowanego, tzn. kiedy leczenie jest celem wyjazdu poza granice kraju.
EKUZ jest wydawana bezpłatnie w wojewódzkim oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia. (Więcej informacji –
https://www.ekuz.nfz.gov.pl/). Należy pamiętać o dodatkowym ubezpieczeniu. Wyjeżdżając za granicę na wypoczynek zorganizowany przez biuro podróży, z reguły każdy z nas jest ubezpieczony. Warto jednak
sprawdzić zakres tego ubezpieczenia. Najlepiej przeanalizować własne potrzeby, ocenić ryzyko i zagrożenia i, ewentualnie wykupić ubezpieczenie dodatkowe.
Co powinno być przedmiotem ubezpieczenia – z jednej strony nasze zdrowie i życie, z drugiej środki finansowe. Wydatki na jakie możemy być narażeni podczas pobytu za granicą to koszty związane z:
- powypadkowym leczeniem,
- nagłym zachorowaniem,
- transportem medycznym do kraju w przypadku zachorowania lub po wypadku,
- transportem ciała w przypadku śmierci,
- przybyciem i towarzyszeniem osób bliskich w trudnych chwilach,
- prowadzoną akcją ratowniczą czy poszukiwawczą,
- pomocą prawną, gdy świadomie lub nie wejdziemy w konflikt z miejscowym prawem,
- naprawą wakacyjnego sprzętu lub koniecznością jego wypożyczenia,
- zakupem nowego sprzętu, utraconym bagażem itp.,
- utratą dokumentów, kradzieżą gotówki, kart płatniczych,
wydatkami, które będziemy musieli ponieść w celu naprawienia wyrządzonej przez nas szkody innej osobie jak np.
zadośćuczynienie, odszkodowanie, pokrycie wszelkich kosztów związanych z wypadkiem, gdy z naszej winy wyrządzimy innej osobie krzywdę lub uszkodzimy jej mienie.
Aby uniknąć nieprzyjemnych, a czasami nawet niebezpiecznych sytuacji, przed wyjazdem warto zapoznać się ze zwyczajami i prawem kraju do którego wyjeżdżamy.
Mając na uwadze różne znaczenie gestów w różnych obszarach kulturowych, należy się posługiwać nimi ostrożnie.
Przede wszystkim zawsze należy postępować zgodnie z miejscowymi normami. Warto mieć numer telefonu do placówki dyplomatyczno-konsularnej, aby w razie nadzwyczajnej sytuacji móc zwrócić się o pomoc.
W krajach, w których Polska nie ma swojego przedstawicielstwa, w razie kłopotów nie pozostaniemy bez opieki. Mamy prawo zwrócić się do placówki konsularnej innych państw członkowskich Unii Europejskiej. Gdybyśmy za granicą zostali napadnięci lub okradzeni, przede wszystkim należy powiadomić lokalną policję, a następnie
skontaktować się z najbliższą polską placówką dyplomatyczną lub konsularną.
Jeżeli zostalibyśmy zatrzymani, aresztowani lub pozbawiony wolności, mamy prawo żądać kontaktu z konsulem.
W razie choroby należy skontaktować się z ubezpieczycielem. Trzeba mieć przy sobie numer polisy ubezpieczeniowej i numer telefonu do ubezpieczyciela. Należy pamiętać, że opieka konsularna nie
obejmuje kosztów pomocy lekarskiej. Wracając z wakacji bardzo chętnie przywozimy pamiątki. Jednak z niektórymi, zwłaszcza okazami flory i fauny, mogą być problemy na granicy. Chodzi o okazy wyszczególnione w Konwencji
Waszyngtońskiej, zwanej powszechnie CITES. Wywożenie ich z danego kraju może grozić wysokimi grzywnami. To samo dotyczy wwozu do Polski.
Pamiątki, których nie można wywozić/przywozić to:
- wyroby (torebki, paski, buty, wypchane okazy) z krokodyli, waranów, węży należących do rodziny dusicieli (np. boa, pytony, anakondy);
- korale rafotwórcze, zarówno w formie rafy koralowej, jak i wykonanych z nich pamiątek;
- muszle przydaczni (małży z mórz tropikalnych) i wykonanych z nich wyrobów;
- skóry, czaszki i trofea z niedźwiedzi (polarnych, grizzly i innych), a także środki medycyny ludowej wykorzystujące niedźwiedzie fragmenty;
- skóry, kości, leki i inne wyroby z dzikich kotów (m.in. rysiów, lampartów, ocelotów, lwów, gepardów i tygrysów);
- rzeźbione kości morsów;
- wyroby z kości słoniowej, rogu nosorożca, kości hipopotamów; skóry zebr i antylop;
- papugi (z małymi wyjątkami, do których należą popularne papużki faliste, nimfy, nierozłączki i aleksandretta obrożna) oraz ptaki drapieżne (za wyjątkiem 4 gatunków z rodziny kondorowatych) – chodzi zarówno o okazy żywe i wypchane oraz pióra i jaja;
- produkty z ryb jesiotrowatych, w tym kawior;
- storczyki, kaktusy, wilczomlecze i niektóre rośliny owadożerne – dotyczy to zarówno żywych roślin, ich cebulek oraz bulw;
- kolce jeżozwierza;
- wyrobów ze skorupy żółwi (także grzebieni i oprawek do okularów z nich wykonanych);
- wyroby z wełny wikunii (do kupienia w Ameryce Południowej) i wełny zwanej shahtoosh;
- wyroby z antylopy tybetańskiej;
- tzw. pałeczki deszczowe (rodzaj grzechotki) zrobione z kaktusów – można je przywieźć w liczbie nie większej niż trzy sztuki na osobę.
W przypadku wątpliwości warto skorzystać z informacji Służby Celnej:
infolinia: 801 470 477
telefon: +48 33 857 6251 (dla osób dzwoniących z zagranicy lub
z telefonów komórkowych
e-mail: [email protected]
Należy zwracać także szczególną uwagę na prośby innych pasażerów o przewiezienie, ze względy np. na brak miejsca w walizce, jakichś przedmiotów lub pomoc w zapakowaniu bagażu. Przemytnicy często wykorzystują nieświadomych ryzyka turystów, by przewieźć narkotyki przez granicę. Możemy więc narazić się na wieloletnie więzienie lub nawet karę śmierci.
Dlatego:
zawsze należy samodzielnie pakować swój bagaż i upewnić się, że jest odpowiednio zabezpieczony. Nigdy też nie można pozostawiać bagażu bez opieki, nigdy nie należy przenosić przez granicę niczego innym osobom, niezależnie od tego, jak niewinnie wygląda ten przedmiot i osoba, która nas o to prosi. Jeżeli podczas kontroli zostaną znalezione
przy nas narkotyki, tylko my poniesiemy odpowiedzialność. Z tych samych powodów należy być bardzo ostrożnym przy przyjmowaniu prezentów od osób, których nie znamy.
Informacje: Rządowe Centrum Bezpieczenstwa
