Kolebką kasztanów jadalnych, zwanych również maronami, jest Rzym, jednak wraz z upływem czasu hodowle rozpowszechniły się, obejmując obszary Morza Śródziemnego, Azji Mniejszej i Kaukazu. Marony trudno znaleźć w Polsce (niewielkie hodowle kasztanowca znajdują sie na Pomorzu Zachodnim i na Śląsku), ponieważ lubią one ciepły klimat, pozbawiony mroźnych zim.
Kasztany jadalne rosną na wysokich drzewach (do 35 metrów wysokosci), należących do rodziny bukowatych. Gatunek ten (Castanea sativa) nie jest w ogóle spokrewniony z kasztanami z polskich ogrodów i parkow (Aesculus hippocastanum). Jako pierwsi ,cenne właściwości zdrowotne i niepowtarzalne walory smakowe maronów docenili starożytni Rzymianie. Wierzyli, że spożywanie kasztanów zapewnia dobre zdrowie i samopoczucie. Odkryli też, że są one najlepszym, jesiennym afrodyzjakiem (desery przygotowywane z maronów doskonale wpływają na potencję i popęd seksualny).
Jedną z największych propagatorek zdrowotnej mocy kasztanów jadalnych była Św. Hildegarda -niemiecka mniszka i uzdrowicielka. Odkryla, że kasztany poddane obróbce termicznej i podawane na ciepło zwalczają wszelkie dolegliwości trzustki. Przekonywała również, że kasztany z miodem mają zbawienny wpływ na wątrobę.
Kiedyś marony były substytutem zbóż i początkowo żywili się nimi ubodzy i ludzie z niższych warstw społecznych. Obecnie są one uznawane za jeden z najbardziej ekskluzywnych dodatków do dań i deserów kuchni europejskiej. Jada się je gotowane, prażone lub pieczone. Można je zemleć na mąkę, a następnie używać jej do przyrządzania ciast, chleba, naleśników czy pierogów.
Nieprzypadkowo pora na kasztany jadalne przypada jesienią. Dzięki wysokiej zawartości witaminy C (100g kasztanów dostarcza tyle samo witaminy C, co 100g cytryny) i witaminy B doskonale wzmacniają naszą odporność w sezonie o najwyższym wskaźniku zachorowań na grypę i inne infekcje wirusowe. Kasztany są bogate w skrobie oraz błonnik pokarmowy, który hamuje łaknienie, ogranicza nadmierny apetyt i daje uczucie sytości. Reguluje on również pracę przewodu pokarmowego i wspomaga detoksykację organizmu. Marony zawierają również białka i tłuszcze, głównie nienasycone (kwas oleinowy i palmitolejowy), które są wskazane w zwalczaniu chorób serca i krążenia. Ze wzgledu na wysoka zawartosc potasu i magnezu zalecane są sportowcom i osobom narażonym na stres. Kasztany są źródłem lecytyny, która wspomaga pamięć, koncentrację oraz sprawność umysłową.
Są one polecane również przyszłym matkom, gdyż zawierają kwas foliowy. Marony są pozbawione glutenu, dlatego mogą być spożywane przez osoby dotknięte celiakią. W ich składzie znajdziemy ponadto kwas jabłkowy, wapń, żelazo, fosfor oraz witaminę E (eliksir młodości).
Osoby uczulone na lateks powinny jednak unikać kasztanów jadalnych. Te dwa produkty mają podobną budowę chemiczną i zachodzi między nimi reakcja krzyżowa. Organizm alergika, mimo braku bezpośredniego kontaktu z alergenem-lateksem, reaguje gwałtownie na kasztan, co może doprowadzić do wstrząsu anafilaktycznego.
Kasztany są również wykorzystywane w medycynie ze względu na obecność escyny, która uszczelnia ściany naczyń krwionośnych, zmniejsza obrzęki i pomaga w problemach z żylakami. W kosmetyce znalazły natomiast zastosowanie jako składnik maseczek i kremów, przeznaczonych głównie do cery naczynkowej oraz jako składnik szamponów i odżywek do skóry tłustej lub podrażnionej.
Korespondencja: Józefina Plesner
