4 lutego 2020 roku w ramach obchodów „Giorno della memoria” w Cinema Massimo w Turynie, odbył się pierwszy we Włoszech pokaz filmu dokumentalnego Roberta Kaczmarka, wyprodukowanego przez Instytut Pamięci Narodowej – filmu pod tytułem ,,Paszporty do Paragwaju”
Przed projekcją zabrali głos obecni na sali organizatorzy. Przywitała wszystkich przedstawicielka Museo Nazionale del Cinema di Torino i następnie wypowiadali się Dario Disegni – Prezes Wspólnoty Żydowskiej w Turynie, Adrianna Siennicka – Konsul Generalnej z Konsulatu Generalnego RP w Mediolanie oraz Elżbieta Grzyb Faragli – Prezes Wspólnoty Polskiej – Ogniska Polskiego w Turynie. Ambasador Rzeczpospolitej Polskiej w Bernie – Jakub Kumoch, wystąpił w podwójnej roli gościa – prelegenta i eksperta, występującego w filmie, bowiem, od 2016 roku jest osobiście zaangażowany, w odtworzenie losów i pracy swoich poprzedników, określanych mianem „Grupy z Berna.”
Film ,,Paszporty do Paragwaju” opowiada historię, o której ktoś mógłby powiedzieć, że to jedna z bardzo wielu podobnych historii, opowieści o Polakach – bohaterach, którzy narażając własne życie ratowali życie Żydów, ale nie jest to do końca prawda. To historia wyjątkowa i film szczególny, bo rekonstruujący wieloletnie działania, nie jak to zazwyczaj bywało rodziny czy grupy przyjaciół lub też specjalnie do tego powołanej organizacji (takiej jak np. ,,Żegota” – Rada Pomocy Żydom przy Delegaturze Rządu RP na Kraj, organ polskiego rządu na uchodźstwie w Londynie), ale historia czterech polskich dyplomatów Aleksandra Ładosia, Konstantego Rokickiego, Stefana Jana Ryniewicza i Juliusza Kühla i ich dwóch współpracowników – Adolfa H. Silberscheina i Chaima Eissa – aktywistów żydowskich. Ludzi, którzy działając jako przedstawiciele okupowanego przez nazistów kraju w neutralnej Szwajcarii (za jej ,,cichym przyzwoleniem”) wystawiali fałszywe paszporty, na słono opłaconych wcześniej oryginalnych blankietach, zakupionych od dyplomaty jednego z południowo amerykańskich krajów.
Historia fascynująca, chwilami dramatyczna, dzięki której możemy poznać szczególny, humanitarny wymiar polskiej i międzynarodowej dyplomacji. Poznać biografie ludzi, którzy wykorzystując ,,sztukę dyplomacji”, realizowali jej najważniejsze cele.
Korespondencja z Piemontu: Katarzyna Dyrska, prawniczka, pasjonatka nie tylko włoskiej kultury [email protected]
Projekt jest finansowany przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach zadania publicznego dotyczącego pomocy Polonii i Polakom za granicą. Publikacja wyraża jedynie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
