Tekstylia lniane – chluba włoskiego wzornictwa

Len towarzyszy ludzkiemu życiu od co najmniej 6.000 lat. Roślina ta początkowo była używana do otrzymywania włókien tekstylnych, które stosowano do zszywania skór lub jako sznurka. Wielkie uprawy powstawały już w IV tysiącleciu p.n.e. – na rozległym obszarze euroazjatyckim obejmującym: Mezopotamię, Morze Kaspijskie i Morze Czarne. Szybko rozprzestrzeniały się wraz z rozwojem wielkich cywilizacji.

W starożytnym Egipcie len był używany już około 3700 p.n.e. nie tylko do pozyskiwania leczniczych olejków i wywarów, ale także do produkcji wykwintnej odzieży oraz bandaży, którymi owijano ciała zmarłych w procesie mumifikacji. Len stosowali również i Grecy. Zasadniczo jego największe rozpowszechnienie nastąpiło w czasach Cesarstwa Rzymskiego. Mieszkańcy Półwyspu Apenińskiego używali go do wytwarzania ubrań, a ze względu na dobrą wytrzymałość – do realizacji lin oraz żagli na statki. Średniowiecze było prawdziwym złotym okresem dla lnu. Plantacje powstawały, praktycznie wszędzie tam gdzie był łatwy dostęp do wody. Gwoli ścisłości dodam, iż ówcześni malarze do kompozycji tempery stosowali gotowany olej lniany, co sprawiało, że kolory były bardziej nasycone i łatwiejsze w użyciu. W Europie, uprawy tej cennej rośliny rozciągały się od Doliny Padu po Anglię, znajdowały się również w Niemczech, Holandii, Belgii i Francji. Co więcej, trzy ostatnie kraje, wyróżniały się wytwarzaniem wysokiej jakości przędz lnianych.

Rewolucja przemysłowa oznaczała schyłek produkcji tej rośliny (podobnie jak i jej  pochodnych). Jedną z podstawowych przyczyn była ekonomiczna konkurencyjność uprawy bawełny. Ta dobrze znana już w starożytności roślina włóknodajna, przeżywała rozwój zastosowania od XVIII wieku – wraz z pierwszymi amerykańskimi plantacjami. W kolejnych latach, nowoczesna mechanizacja faz przędzenia i tkania, doprowadziła do dalszej afirmacji bawełny na rynku tekstylnym. Proces wytwórczy lnianego płótna przez długi okres czasu pozostawał tylko…  w tradycjonalnej formie produkcji rzemieślniczej.

W 1810 roku Philippe de Girard składa patent na pierwszą maszynę przędzalniczą do lnu, z zastosowaniem metody przędzenia włókna lnianego na mokro (przędza mokroprzędna).

W 1873 roku Włoch Andrea Ponti otwiera Linificio e Canapificio Nazionale S.p.A. (Krajowe Przedsiębiorstwo Wyrobów z lnu i konopi). Uściślając, firma jest jedną z najstarszych w Europie, a co ważniejsze – stanowi synonim wysokiej jakości produkcji konopi i lnu. W zasadzie, główna działalność koncentruje się na przędzeniu mokrym i suchym. W 1920 roku, firma powiększa się i nabywa wiele innych obiektów. Działa na szeroką skalę we Włoszech, a tym samym staje się międzynarodowym liderem w branży tekstylnej. Obecnie Linificio e Caanaficio Nazionale posiada 100% udziałów w grupie Marzotto. Przedsiębiorstwo stale rozszerza ofertę o różnorodne artykuły lniane, które są przeznaczone dla konfekcji odzieżowej, oraz dla branży wyposażenia wnętrz (tkaniny dekoracyjne).

Dziś – len to przede wszystkim, wyznacznik elegancji. Jakie są jego właściwości?

Odzież z lnu – pomimo zmian w kształtach, wykrojach i długościach jest bardzo wygodna. Częste pranie lnu uszlachetnia go, przez co staje się bardziej miękki i gładki. Nowoczesne metody zmiękczania właśnie polegają na wielokrotnym „praniu”, co znakomicie wpływa na jego elastyczność i tzw. miękki chwyt. De facto… to włókno łykowe.

Tkaniny lniane to doskonały filtr chroniący przed średnio agresywną chemią, hałasem oraz pyłem. Zmniejszają promieniowanie gamma prawie o połowę i chronię organizm ludzki przed promieniowaniem słonecznym. Posiadają właściwości bakteriologiczne, są odporne na grzyby i bakterie. Stąd też przy zastosowaniu prześcieradeł lnianych, obłożnie chorym nie tworzą się odleżyny. Wszelkiego rodzaju produkty lniane, to najlepszy sposób zabezpieczenia żywności przed szybkim zepsuciem – w starych przepisach kucharskich – często znajdziemy zalecenie: „najlepiej zawiń w lnianą ściereczkę”.

Noszenie lnianych ubrań pomaga pozbyć się niektórych chorób skóry – od wysypki po przewlekłe egzemy. Len nie powoduje rekcji uczuleniowej i jest przydatny w leczeniu wielu chorób alergicznych. Jest skuteczny w terapii stanów zapalnych, gorączki, redukuje i reguluje wentylację. W równym stopniu jest pomocny w kuracji niektórych schorzeń neurologicznych.

lniane tkaniny i dzianiny nie gromadzą ładunków elektrostatycznych – nawet niewielki dodatek włókien lnianych (do 10%) – wystarczy, aby wyeliminować efekt elektryczności statycznej. Płótno lniane w odczuciu jest świeże i chłodne, ponieważ jest bardzo higroskopijne. Ustalono, że może wchłonąć nawet do 20% swojej masy i pozostać suche w dotyku. Ponadto posiada właściwości wysokiej przepuszczalności powietrza i przewodzenia ciepła. W czasie upałów, człowiek ubrany w lnianą odzież, ma temperaturę skóry niższą nawet o 3°-4°C. Tymczasem w niskich temperaturach… otula przyjemnym ciepłem.

Len znany jest z trwałości i długowieczności, posiada bowiem dużą odporność na tarcie i rozciąganie. W odnalezionych egipskich sarkofagach do dziś zachowały się długie pasy lnianej tkaniny. Wytrzymałość nici lnianej jest dwa razy wyższa niż bawełnianej, i trzy razy wyższa niż wełnianej. Na dodatek, odrzuca brud i drobne zanieczyszczenia, dlatego też w ręcznikach lnianych używanych na plaży… nie trzymają się drobiny piasku.

Len – to także potoczna nazwa tkanin wytwarzanych z czystej przędzy lnianej lub z dodatkami włókien bawełnianych, wełnianych i poliestrowych (elana). Przez co zmniejsza się podatność na gniecenie przy zachowaniu podstawowych cech. Roślina ta obejmuje około 180 gatunków występujących na różnych kontynentach w strefie klimatu umiarkowanego i w strefie subtropikalnej. Gatunkiem lnu o największym znaczeniu praktycznym jest len zwyczajny (Linum usitatissimum). A tytułem ciekawostki… dodam, iż w języku włoskim lino posiada dwa znaczenia: pierwsze określa nazwę rośliny – „len”, a drugie to… imię męskie – Lino. Nota bene, drugim, po św. Piotrze Apostole, biskupem Rzymu (a według tradycji katolickiej drugim papieżem), był nikt inny tylko… Papa San Lino (pl. Święty Linus z Etrurii).

Podczas corocznych, międzynarodowych targów dedykowanych wyposażeniu wnętrz i wzornictwu HOMI w Mediolanie, miałam przyjemność przyjrzeć się z bliska wysokogatunkowym toskańskim tekstyliom lnianym marki: Tessitura Toscana Telerie TTT  z Florencji. Prestiżowa włoska firma wywodzi się z tradycji rodzinnych i do dziś z takimi pozostaje. Jej sukces w kwestii artykułów o wysokiej jakości jest nieodłącznie związany z samym procesem projektowania, czyli technicznym aspektem, któremu bliżej jest do rzemiosła niż przemysłowej produkcji na szeroką skalę. Nie przeszkadza to oczywiście we wdrażaniu nowych technologii. Nie jest to wynik pojedynczych, przełomowych innowacji, ale raczej nieprzerwane pasmo małych zmian, dopracowywania i udoskonalania produktów w procesie ciągłej ewolucji. To właśnie rzemieślnicze podejście, połączone z ogromną kreatywnością, pozwoliło tworzyć rzeczy charakteryzujące się nie tylko funkcjonalnością oraz estetyką, ale i wysoką jakością i, co bardzo istotne, trwałością.  „Wzorcem do pracy – jak oznajmiają projektanci TTT – jest sztuka, rzemiosło i poezja, od wieków ściśle powiązane z naszą pasją do życia, która z kolei jest nierozerwalnie połączona z zamiłowaniem do pracy.  Atutem naszej marki jest wzornictwo oraz niepowtarzalny styl, który zawsze odzwierciedla korzenie i dziedzictwo kulturowe Toskanii. Dziś, już trzecie pokolenie założycieli, prowadzi swoją aktywną działalność w firmie. Od trzydziestu lat – ogół działań twórczych przyczynia się do projektowania i wytwarzania wykwintnych i użytecznych tekstyliów lnianych.

Elementy dekoracyjne dla domu – funkcjonalne i stylowe tkaniny lniane.

Włosi mają we krwi wyczucie proporcji, piękna oraz są bardzo praktyczni. W szerokim asortymencie tekstyliów służących do stylizacji i wyposażenia wnętrz, TTT oferuje: nakrycia do stołu takie jak obrusy, bieżniki, serwetki i ręczniki z osobliwymi wzorami. Odpowiednie zarówno na większe okazje, jak i na co dzień. Wszystko razem współgra. Przyjemnie jest bowiem zasiąść do stołu nakrytego naturalnym obrusem lnianym, do kompletu z serwetkami, poczuć przyjazną i radosną atmosferę… w połączeniu z naturą.

Każdy z nas pragnie mieć przyjemny sen i dobrze się wyspać. O zdrowotnych właściwościach tkanin lnianych wspominałam już wcześniej. Tessitura Toscana Telerie proponuje drukowane i kolorowe prześcieradła z gustownymi wzorami i na w różne pory roku, nastroje i potrzeby. Poleca gotowe produkty w postaci: poszewek dekoracyjnych, narzut, pokrowców, zasłon oraz sympatycznych poduszek dla dzieci. Proponowane w rozmaitych kolorach, wzorach i rozmiarach stanowią miły dodatek, który dobrze wpasuje się do każdego rodzaju wnętrz. Warto dodać, iż myślą przewodnią włoskiej marki tekstylnej jest: autonomia i niezależność, etyczne podejście do zarządzania firmą, rzetelność i uczciwość, dbałość o rozwój i innowację technologiczną, ochrona środowiska, odpowiedzialna utylizacja zasobów naturalnych, szacunek dla społeczności oraz bezpieczeństwo produktów.

Przypis od autorki: składam szczególne podziękowania – za udzielenie materiałów – dla Pana Cristiano Berni, właściciela sklepu Casamia przy ulicy Via Corso Italia, 94 w Arezzo.

Powyższy artykuł powstał za specjalną zgodą Pani Paoli Suardi z Biura Prasowego firmyTessitura Toscana Telerie w Sesto Fiorentino.

Wszystkie zamieszczone zdjęcia są własnością autorki.

Korespondencja: Anna Skowronek, tłumacz języka włoskiego, promotor kulturalno-językowy, kierownik Biura Tłumaczeń Lionspeech, w sekcji lokalnej – Arezzo i Sieny, doradca polsko-włoskich kontaktów handlowych, doradca projektowania mebli i aranżacji wnętrz, ekspert w organizowaniu oficjalnych uroczystości na terenie i z ramienia Diecezji Biskupiej – Arezzo, Cortona, Sansepolcro.

Kontakt: [email protected]




Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *