Jozef Grabiński (1771- 1845) generał brygady armii Księstwa Warszawskiego, generał dywizji armii włoskiej spoczywa na włoskiej ziemi na cmentarzu Certosa w Bolonii.
W 1791 wzorem wielu rodaków, wstąpił do rodzimej armii. Przez wiele lat służył w armii napoleońskiej, walczył przede wszystkim we Włoszech, brał udział w kampanii egipskiej, gdzie również został wzięty do niewoli. Ze względów zdrowotnych opuścił służbę w 1808 roku i zdecydował się zamieszkać we Włoszech, gdzie już był w posiadaniu ziemi. W 1811 r. po przeprowadzce do Włoch, poślubił młodszą o 25 lat hrabinę Mariannę Broglio, z którą miał czworo dzieci. Tylko dwoje z nich przeżyło: Enrico (Henryk) urodzony w Bolonii (1815- 1870) i Carlo, urodzony w Korfu (1829- 1884). Grabiński wiódł intensywne światowe życie, ale także dbał o własne ziemie.
Monumentalny zabytkowy cmentarz Certosa w Bolonii jest jednym z najstarszych cmentarzy w Europie i szczyci się światową sławą. Zachęcamy do przeczytania artykułu: https://www.polacywewloszech.com/2017/03/08/monumentalny-zabytkowy-cmentarzu-certosa-w-bolonii-i-polskie-mogily/
Dziś szczególną uwagę zwrócimy na grobowiec generała Grabińskiego .
Ogromna kaplica poświęcona jest polskiemu generałowi Giuseppe Grabińskiemu i jego spadkobiercom.
Józef Joachim Grabiński zmarł w wieku 72 lat 25 sierpnia 1842 roku w swojej posiadłości w San Martino w Argine niedaleko Bolonii, gdzie przeprowadził się po wojnach napoleońskich.
Generał został pochowany na cmentarzu Certosa w Bolonii w prowizorycznej niszy, a 18 sierpnia 1846 roku ostatecznie przeniesiony do kaplicy Grabińskiego przygotowanej w Loggia di Levante pod numerem 11, mimo że udekorowanie i montaż rzeźby ukończono dopiero w 1861 roku , tak więc uroczysty pomnik nagrobny został wzniesiony osiemnaście lat po jego śmierci .
Pomnik z marmuru jest dziełem toskańskiego artysty Carlo Chelli z Carrary (1807-1877), który wyidealizował postać polskiego generała nadając mu charakter bohatera rzymskiego. Postać uszlachetniona w rzymską togę ,trzymajacego w prawej ręce gladius, czyli rzymski miecz, w lewej zaś flagę . Pomnik choć wiernie odzwierciedla Grabińskiego, to jednak nieco go idealizuje, ponieważ autor nadał generałowi młodzieńczy wygląd. Natomiast prosta podstawa ozdobiona girlandami laurowymi trzymanymi szponami przez dwa orły, na której wyróżnia się napis GENERALE GRABINSKI, jest autorstwa Massimiliano Putti (1809-1890).
Projekt pomnika zlecono słynnemu architektowi Giuseppe Mengoni (1829-1877), znanemu z zaprojektowania Galerii Wiktora Emanuela II w Mediolanie . Tu przytoczymy tragiczny zbieg okoliczności który przytrafił sie autorowi projektu pomnika … W dniu jego innauguracji, 30 grudnia 1877 roku, architekt Giuseppe Mengoni spadł z łuku Galerii Vittorio Emanuele II w Mediolanie, której był twórcą i budowniczym, i zginął na miejscu. Do tej pory nie wiadomo czy popełnił samobójstwo czy też był to wypadek, a czy może ktoś popchnął go umyślnie…
W grobowcu zauważymy również dwa popiersia z napisami umieszczone na ścianach bocznych.
1.Popiersie syna Henryka Grabińskiego z napisem :
“Ad Enrico del generale Giuseppe conte Grabinski. Vissuto LV anni, della cattolica religione osservantissimo, per la perizia di cose agrarie notevole, gentile di aspetto e di modi, marito e padre affetuosissimo. Sofia dei marchesi Potenziani che XXIV anni fu lieta della sua compagnia ed i figli dolorando, pregano da dio la eterna pace“.
„O Henryku (synowi) generała Giuseppe hrabiego Grabińskiego. Żył 55 lat w religii katolickiej, spostrzegany ze względu na jego niezwykłą wiedzę rolniczą, na dobre maniery, bardzo czuły mąż i ojciec. Sofia z Markizów Potenziani, która przez 24 lata była szczęśliwa w towarzystwie jego i dzieci ,w bólu proszą Boga o wieczny pokój ”.
2.Popiersie hrabiny Sofii Grabińskiej , żony Henryka
“La contessa Sofia Grabińska, donna di alti spiriti, consolò la diuturna vedovanza con la vigile memoria del diletto marito. Attinse alla cristiana pietà, virile fortezza e serenità costante nelle sventure gravissime, ed effuse su gl’indigenti il gran cuore, felice solo del giovar gl’infelici. Il X maggio MDCCCXCVIII suggellò di morte preziosa l’utile vita. Pregatele pace“.
„Hrabina Sofia Grabińska, kobieta wielkiego ducha , pocieszała swoje codzienne wdowieństwo czujną pamięcią o ukochanym mężu. W chwilach nieszczęścia czerpała z chrześcijańskiej pobożności, męskiej siły i nieustannego spokoju, a swoje wielkie serce rozdawała potrzebującym. Szczęśliwa dając szczęście nieszczęśliwym. 10 maja 1895 roku przypieczętowała swoje użyteczne drogocenne życie śmiercią. Módlcie się o jej pokój,,
Korespondencja: Aneta Malinowska, autorka stron
Polacy z Bolonii i okolic i Aneta Malinowska – fotografie, pittura
