Aż do XX wieku na zmiany miejsca zamieszkania kobiet zwracano uwagę jedynie na marginesie
badań nad migracjami mężczyzn. W przekazach sprzed 1900 roku sporadycznie pojawiały się
informacje dotyczące „wolnych kobiet”, których migracje związane były z innymi pobudkami niż
powody matrymonialne. Zwykle takie wzmianki odnosiły się do wybitnych, nietuzinkowych
postaci, które ukazane są jako wyjątki wśród przedstawicielek swych społeczności, takich jak:
Izabelę Czartoryską, Olgę Boznańską czy Marię Curie-Skłodowską. Dziś, po wieku zmian społeczno-
politycznych sytuacja wygląda odmiennie, a kobiety stanowią ponad połowę osób migrujących.
Muzeum Emigracji w Gdyni rusza z projektem badawczym, którego celem jest zbadanie zjawiska
emigracji wysoko wykwalifikowanych Polek oraz wspieranie sprawczości i samorealizacji kobiet w
ich życiu zawodowym.
Punktem zwrotnym w historii migracji z Polski był 2004 rok i fakt wejścia do grona państw
członkowskich Unii Europejskiej, co wpłynęło na nasilenie przemieszczania się obywateli polskich w
obrębie Europy. Co ciekawe, w migracjach poakcesyjnych zaczynają dominować kobiety. W 2011
roku 51% przebywających za granicą obywateli polskich było płci żeńskiej, natomiast 49% męskiej.
Zgodnie z danymi GUS w 2011 roku 54% polskich migrantów w wieku 25-29 lat oraz 63% polskich
migrantów z wyższym wykształceniem było kobietami (GUS, 2011).
Projekt badawczy „Femigracja. Wysoko wykwalifikowane Polki za granicą”, realizowany przez
Muzeum Emigracji w Gdyni rusza 2 maja 2022 r. Data startu projektu nie jest przypadkowa – tego
dnia obchodzony jest Dzień Polonii i Polaków za granicą.
- Muzeum Emigracji w Gdyni od kilku lat prowadzi szeroko zakrojone badania nad migracjami osób
wysoko wykwalifikowanych. Wiele z opuszczających Polskę specjalistów i specjalistek doskonale
odnajduje się za granicą. Wciąż jednak bardzo niewiele wiemy o tej grupie, a zwłaszcza o grupie
migrujących Polek. Jest to o tyle interesujące, że wszystkie dotychczas opublikowane przez nas
raporty z badań wskazują na znaczne różnice w strategiach migracyjnych obieranych przez Polki i
Polaków, należących do grupy osób wysoko wykwalifikowanych. Dlatego też zespół badawczy
Muzeum Emigracji w Gdyni zdecydował się skoncentrować swoje badania na polskich specjalistkach,
które postanowiły realizować się – zawodowo i prywatnie, poza granicami naszego kraju – mówi
Kinga Langowska z Muzeum Emigracji w Gdyni, autorka projektu.
Celem badania jest uzyskanie szczegółowych informacji na temat wysoko wykwalifikowanych Polek
żyjących na emigracji: ich sytuacji życiowej i zawodowej, przyczyn i uwarunkowań wyjazdów. - Dzięki wynikom badania będziemy w stanie lepiej rozpoznać i opisać różnice w strategiach
migracyjnych między kobietami a mężczyznami – dlaczego i w jaki sposób migrujemy.
Zidentyfikowanie problemów, z którymi mierzą się kobiety, a także stereotypów, na które są one
narażone, pomoże nam dobrać kompleksowe rekomendacje i propozycje rozwiązań znajdujących
zastosowanie na poziomie inicjatyw regionalnych i rządowych. Tym projektem pragniemy rozpocząć
dyskusję nad migracją kobiet, która szeroko omawiana na świecie, w Polsce wciąż nie doczekała się
właściwej uwagi – mówi Karolina Grabowicz- Matyjas, dyrektorka Muzeum Emigracji w Gdyni.
Grupą docelową badania są wysoko wykwalifikowane przedstawicielki polskiej diaspory: polskie
emigrantki, kobiety o polskich korzeniach, polskie transmigrantki, ekspatki czy też współczesne
nomadki.
Jesienią zostanie opublikowany raport z badania, który będzie zasobnym źródłem wiedzy dla
organizacji pozarządowych, polityków, decydentów kreujących polityki migracyjne, zagranicznych
firm oraz korporacji i wreszcie samych migrantek. Rezultaty mogą stanowić podstawę do
projektowania polityk oraz programów rozwojowych skierowanych do kobiet na szczeblu lokalnym i
ogólnokrajowym. Firmom prywatnym wyniki badań mogą pomóc w kierowaniu oferty do kobiet-
specjalistek i kształtowaniu polityki kadrowej.
Zachęcamy wszystkie kobiety mieszkające i realizujące się zawodowo zagranicą do wzięcia udziału w
badaniu, które polega na wypełnienia kwestionariusza. Weź udział w badaniu.
Od 2018 roku zespół badawczy Muzeum Emigracji w Gdyni przeprowadził badania polskiej diaspory
podsumowane w raportach dostępnych w otwartym dostępie, takie jak: „E-migracja. Polska diaspora
technologiczna” (edycja 2018 i 2020) oraz „Gdyńska Trójka i co dalej? Emigracyjne plany edukacyjne
maturzystów z III LO w Gdyni”
Zespół: Kinga Langowska, Dr Rafał Raczyński, Dr Agnieszka Kowalkowska, Łukasz Podlaszewski
